6367 - Τα βάσανα μικρών ανθρώπων του Δημήτρη Χάλαρη
Ν. Λυγερός
Συνάντησα το βιβλίο του Δημήτρη Χάλαρη σε μία έκθεση για τον Vincent van Gogh στη Σύρο. Τα βάσανα μικρών ανθρώπων ήταν ακόμα φύλλα που είχε συλλέξει ο συγγραφέας, για να μην ξεχαστεί η μικρή ιστορία που με κόπο δημιουργεί τη μεγάλη. Μ’ άγγιξε το αντικειμενικό του ύφος κι η αγάπη του για την αλήθεια. Δεν προσπάθησε να ωραιοποιήσει την κατάσταση, δεν έβαλε χρώματα στις ασπρόμαυρες φωτογραφίες και δεν έντυσε την παλιά πραγματικότητα με τα λούσα της κοινωνίας. Εξέτασε, μελέτησε στιγμές ανθρωπιάς με τον εμφύλιο πόλεμο. Δεν χαρακτηρίζει, περιγράφει το τοπίο που δεν έχει νόημα, όπως θα έλεγε ο Vincent, αν δεν υπάρχουν άνθρωποι. Σε αυτό το βιβλίο δεν βλέπουμε παιδιά, αλλά μικρούς ανθρώπους που πρόλαβαν ίσα ίσα να ζήσουν σε μία περίεργη εποχή, μ’ έναν παράξενο τρόπο. Τα βάσανά τους δεν ήταν βασανιστήρια, αλλά εμπόδια και δυσκολίες που έπρεπε να ξεπεράσουν, για να ζήσουν ως ελεύθεροι άνθρωποι. Ο Δημήτρης Χάλαρης δεν θέλει να ξεχάσει ούτε την προδοσία, ούτε τους μικρούς ανθρώπους. Ανήκει σε αυτήν την ανθρωπότητα που δεν υπολογίζει τις κοινωνικές συνθήκες της λήθης, κι ασχολείται με το χρόνο, διότι γνωρίζει ότι αυτός είναι χώρος της αντίστασης. Γι’ αυτό το λόγο δεν στέκεται στα κουρεμένα κεφάλια, αλλά στις επιστολές τους και τις μαρτυρίες τους. Με το βιβλίο του αποδεικνύει σε όλους πόσο ανθρώπινος είναι. Και μας δείχνει ένα μονοπάτι, που ανοίγει τους ορίζοντές μας τους εσωτερικούς. Θεωρεί ότι ο λαός μας πρέπει να ξέρει την ιστορία του, ακόμα κι αν έχει μαύρες σελίδες, για να έχει μέλλον. Λειτουργεί με το βιβλίο του Τα βάσανα μικρών ανθρώπων, ως σελιδοδείκτης της ιστορίας μας. Αυτή είναι η αξία του έργου του, διότι αποτελεί μία αναγνώριση του παρελθόντος των ανθρώπων που εμπλούτισαν την πατρίδα μας με την ιστορία τους και την ανθρωπιά τους.