8618 - Για τους δέκα γέρους μας, μωρέ!
Ν. Λυγερός
Οι άντρες των Ανωγείων ήταν στη μάχη της Μεσάρας. Τότε, ο Σερίφ Πασάς θέλησε να χτυπήσει τα Ανώγεια, διότι είχαν γίνει το κέντρο των αγωνιστών. Έτσι, ανέβηκε με δύο χιλιάδες πολεμιστές κι έφτασε από το χωρίο Γωνιές. Για καλή τους τύχη τα γυναικόπαιδα είχαν βρει καταφύγιο στον Ψηλορείτη. Είχαν μείνει όμως οι δέκα γέροι μας που δεν θέλησαν να εγκαταλείψουν το χωριό μας. Όταν έφτασε στα Ανώγεια ο Σερίφ Πασάς κι είδε μόνο τους ηλικιωμένους ανωγειανούς εκνευρίστηκε. Είχε φέρει δυο χιλιάδες για δέκα ανθρώπους. Τους ανέκρινε και του απάντησαν.
-Μη ρωτάς για άλλους.
-Μόνο εμείς είμαστε εδώ.
-Άλλοι δεν χρειάζονται για σένα.
Τους αργοκοίταξε και διέταξε να τους πιάσουν όλους. Όμως οι γέροι, ακόμα και με δεσμά, δε σταμάτησαν.
-Εμείς ζητήσαμε να μείνουμε.
-Ποιον να φοβηθούμε;
-Τον θάνατο τον έχουμε σύντροφο εδώ.
Οι απαντήσεις τους τον εξόργισαν περισσότερο, δεν έφτανε που δεν μπορούσε να δώσει μάχη, αυτοί οι δέκα γέροι γελούσαν μαζί του. Διέταξε να τους σκοτώσουν έναν έναν, για να απολαύσει τον πόνο τους.
-Είμαστε ήδη νεκροί για σένα.
-Δεν μπορείς να κάψεις το φως.
-Είμαστε ελεύθεροι τώρα.
Κανένας από τους γέρους δεν δάκρυσε από τον θάνατο των άλλων. Παρέμειναν σιωπηλοί όλοι τους εκτός από τον τελευταίο που άρχισε το μοιρολόι για τους νεκρούς του. Ξαφνικά σταμάτησε και είπε στον Πασά.
-Η γενναιότητά σου θα μείνει ξακουστή! Μάχεσαι, Τούρκε, για την Αυτοκρατορία σου και σκότωσες δέκα γέρους. Άξιος!
Ο Πασάς δεν άντεξε άλλο και τον σκότωσε ο ίδιος με τα χέρια του, για να μην ακούσει πια τους γέρους να του απαντούν. Ύστερα, οι πολεμιστές τους έβαλαν φωτιά σε όλα τα σπίτια του χωριού. Για να μη μείνει τίποτα κι έφυγαν ενώ η φωτιά έτρωγε ακόμα τα Ανώγεια.
Όταν έφτασαν μετά από ώρες τα γυναικόπαιδα κι είδαν τους δέκα γέρους νεκρούς και τα σπίτια καμένα, η κραυγή τους ακούστηκε παντού. Πήραν τα δέκα κορμιά που είχαν γίνει πια το σώμα των γέρων και τα έθαψαν μαζί. Τα εγγόνια τους έβαλαν τους σταυρούς στολισμένους με λουλούδια του κάμπου. Τότε έφτασαν οι άντρες. Έμαθαν τι είχε γίνει και πώς άντεξαν οι γέροι. Παρέμειναν σιωπηλοί όλοι, εκτός από τον παπά στο νεκροταφείο. Αλλά μόλις τελείωσε, αποφάσισαν να ανταποδώσουν το θανατηφόρο χτύπημα του πασά κι όταν συμφώνησαν για το σχέδιο δράσης, ακούστηκε παντού:
-Για τους δέκα γέρους μας, μωρέ !