18712 - Η σημασία της ιστορίας στην Παιδεία
Ν. Λυγερός
Όταν εξετάζουμε αποκλειστικά την ιστορία ως ένα από τα μαθήματα της ύλης του σχολικού προγράμματος μέσα στο πλαίσιο της εκπαίδευσης, όχι μόνο την εκφυλίζουμε αλλά ουσιαστικά ακυρώνουμε την αξία της για την Παιδεία και κατά συνέπεια για τους μικρούς ανθρώπους. Η ιστορία είναι στην πραγματικότητα η χρονογραφή, δηλαδή το ανάλογο της γεωγραφίας για τον Χρόνο. Σ’ αυτό το πλαίσιο, η ιστορία αποκτά σάρκα και οστά μέσω της χρονοστρατηγικής. Δεν είναι λοιπόν ένας ουδέτερος χώρος του πεδίου γνώσεων. Έτσι η ιστορία είναι απαραίτητη στην εξέλιξη των μικρών ανθρώπων, διότι είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να ενσωματώσει η νοημοσύνη τους, τη μνημοσύνη της Ανθρωπότητας. Και χωρίς αυτή, δεν μπορούν αν γίνουν άνθρωποι με την ολότητα της έννοιας, αφού δεν έχουν πρόσβαση στη συλλογική μνήμη. Η ιστορία λοιπόν δεν είναι απλώς μια καταγραφή γεγονότων, αλλά ένα δίκτυο σχέσεων, όπου εμπλέκεται η έννοια της πολιορκητικής σε διάφορα επίπεδα. Δεν είναι λοιπόν μια ακατανόητη σειρά από ημερομηνίες που δεν έχουν καμιά σχέση μεταξύ τους, ούτε μια σειρά από άσχετα ονόματα. Το ιστορικό δίκτυο ειδικά όταν εμπλέκεται η στρατηγική, εφοδιάζεται από κόμβους χρονοστρατηγικής κι εμπλουτίζεται μέσω της γραφής των ανθρώπων. Η ιστορία στην Παιδεία είναι ένα απαραίτητο στοιχείο που καθορίζει και τη διαφορά με την εκπαίδευση όπου δεν είναι απαραίτητη. Για τους μικρούς ανθρώπους, η ζωή χωρίς ιστορία είναι απλώς και μόνο μια ύπαρξη δίχως ουσία, διότι δεν μπορούν ν’ αποκτήσουν το απαραίτητο στρατηγικό βάθος για την ανάπτυξη της σκέψης τους.