19013 - Άλλο πέρασμα κι άλλο πηγή
Ν. Λυγερός
Ενώ υπάρχουν πλέον ιστορικά δεδομένα για να μπορέσει ο καθένας να κατανοήσει τη σημασία του να είναι πηγή παραγωγής, πολλοί δεν βλέπουν τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ μιας χώρας περάσματος και μιας χώρας πηγής όσο αφορά στον τομέα της ενέργειας. Έτσι θεωρούν ότι είναι το ίδιο το να έχεις αγωγούς που περνούν από τη χώρα σου και να κάνεις ο ίδιος εξόρυξη στη χώρα με μια κοινοπραξία. Στην πραγματικότητα το θέμα είναι πολύ απλό, αφού επί της ουσίας μπορεί να κωδικοποιηθεί μαθηματικά. Στην αρχή, είναι σημαντικό να καταλάβουμε ένα ενδιάμεσο και είναι η διαφορά δυναμικής μεταξύ των καραβιών LNG και των αγωγών. Τα καράβια LNG είναι σίγουρα πιο ευέλικτα, αφού μπορούν επί του πρακτέου ν’ αλλάξουν κατεύθυνση ανά πάσα στιγμή σε σχέση με τους αγωγούς που φαίνονται να έχουν μια μεγάλη αδράνεια λόγω της κατασκευής τους. Η διαφορά δεν οφείλεται μόνο στο κόστος, γιατί κι αυτό είναι σχετικό, αφού η παραγωγή LNG χρειάζεται ένα σταθμό υγροποίησης. Η μεγάλη διαφορά είναι η ικανότητα μετακίνησης του όλου δικτύου. Έτσι εμφανίζεται και το θέμα του. Σε βάθος χρόνου, έχουμε την εντύπωση ότι ένας αγωγός είναι πολύ πιο σταθερός και ουσιαστικά δεν μετακινείται. Όμως με της γεωπολιτική βλέπουμε ότι πρόκειται για μία ψευδαίσθηση. Γιατί ξεχνούμε ότι το πέρασμα ενός αγωγού μπορεί να γίνει όπου θέλουμε και μόνο η τεχνολογία είναι το όριο, αλλά ο κυρίαρχος παράγοντας παραμένει η πολιτική. Κι όποτε το θελήσει αυτή μπορεί να γίνει μια μεγάλη αλλαγή που διαμορφώνει τα πάντα, αφού η απόφαση μπορεί να είναι να περάσει ο αγωγός από μια άλλη περιοχή και μάλιστα μια άλλη χώρα. Σε αυτή την περίπτωση, η χώρα που είναι μόνο και μόνο πέρασμα είναι εντελώς εξαρτημένη από αυτή την κυρίαρχη πολιτική. Με άλλα λόγια ο αγωγός περάσματος και μόνο δεν δημιουργεί ασφάλεια. Μαθηματικά πρόκειται για ένα εξαρτημένο σύστημα, το οποίο δεν έχει ανθεκτικότητα. Ενώ όταν έχουμε μια χώρα πηγή δηλαδή που έχει παραγωγή, αυτή μετατρέπεται σε αληθινό γεωπολιτικό παίκτη διότι η σταθερότητα της πηγής δεν αλλάζει ούτε με την τεχνολογία ούτε με την πολιτική. Αποτελεί λοιπόν ένα υπόβαθρο ως ενέργεια που με τη στρατηγική μπορεί να παράγει και μια μακροπολιτική. Είναι λοιπόν σημαντικό να καταλάβουμε ότι το θέμα της ελληνικής ΑΟΖ δεν είναι μόνο το πέρασμα της ενέργειας αλλά όντως η παραγωγή και αυτή η διαφορά είναι μεγάλης εμβέλειας για τα γεωστρατηγικά δεδομένα της πατρίδας μας. Τα περάσματα αλλάζουν και για τα καράβια LNG και για τους αγωγούς αλλά όχι οι πηγές γιατί είναι όαση ενέργειας, η πηγή και αποτελεί σταθμό. Έτσι αυτό που διεκδικούμε για την Ελλάδα δεν είναι το πέρασμα αλλά την πηγή ενέργειας.