368 - Xώρος στιγμής

Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά Βίκυ Τσατσαμπά

Όλα  λαμβάνουν  χώρα σε ένα μικρό δωμάτιο. Η ατμόσφαιρα είναι πολύ ζεστή παρά τη φαινομενική  φτώχεια. Ένας άνδρας μόνος, είναι καθισμένος σε ένα τραπέζι. Τρώει σιωπηλά. Το πρόσωπό του φέρει το σήμαδι  της θλίψης. Ο ίδιος φαίνεται να έχει αποδεχθεί τη μοίρα του. Όπως προκύπτει από τις  χειρονομίες του, κάποια συμπάθεια, χωρίς oλόγος νaείναι προφανής. Σιωπή. Μια νεαρή γυναίκα εισέρχεται  στο δωμάτιο ….

Αθηνά, κατευθυνόμενη προς τον νεαρό άνδρα, ο οποίος δεν σήκωσε τα μάτια του.

Πώς μπορείς να τρως. Χρόνος. Είσαι αναίσθητος;

 

Σωτήρης

Τι άλλο θα μπορούσα να κάνω;

 

Αθηνά, έκπληκτη  από την απάντησή του.

Δεν ξέρω …

 

Σωτήρης

Η δυστυχία δεν τρέφει τον άνθρωπο … Χρόνος. Ο ίδιος, επίσης, αγαπούσε αυτή τη σούπα …

 

Αθηνά
Το ξέρω … Πιο ήρεμη, τον πλησιάζει. Μετά από όλα, έχεις δίκιο …

 

Σωτήρης

Το γεύμα είναι η μνήμη των φτωχών … Δεν μας μένει τίποτα περισσότερο από αυτό …

 

Αθηνά

Δεν έχεις  το δικαίωμα να μου το λες αυτό  …

 

Σωτήρης

Μα γιατί; Χρόνος. Μια μέρα πήγαμε στο χωριό μου και ήταν η μητέρα μου που μας  είχε ετοιμάσει πρωινό. Θυμάμαι το χαμόγελό του όταν μοίραζε το ψωμί.  Σιωπή.

 

Αθηνά
Είσαι εσύ λοιπόν  που του έδειξες  το χωριό Ποταμιά.

 

Σωτήρης, σαν να ένιωθε ένοχος

Δεν έπρεπε;

 

Αθηνά
Όχι, όχι, καλά έκανες. Χρόνος.  Διηγήσου μου, την επίσκεψή σας.

 

Σωτήρης

Ήταν ένα χειμωνιάτικο πρωινό … Η νεαρή γυναίκα κάθεται δίπλα του. Ο ουρανός ήταν καθαρός και ο ήλιος είχε αλλάξει το χρώμα του τοπίου.

 

Αθηνά, σκεφτική

Το χρώμα δεν προέρχεται από τον ήλιο …

 

Σωτήρης

Περπατήσαμε κατά μήκος των δρόμων μέσα από τα ερείπια του παρελθόντος …

Αθηνά
Πώς ήταν;

 

Σωτήρης

Η θλίψη του  ήταν τεράστια …

 

Αθηνά, με μια κραυγή

Γιατί, λοιπόν, τον πήγες σε εκείνο το σημείο;

 

Σωτήρης

Ήθελε να μάθει το παρελθόν μου. Χρόνος. Κοιτάζοντας τον χώρο, ζούσε μέσα στο χρόνο …

 

Αθηνά

Ο χώρος στιγμής ήταν αρκετός  για αυτόν … Χρόνος. Πήγατε  στην εκκλησία;

 

Σωτήρης

Ναι, αυτή ήταν η πιο οδυνηρή στιγμή για αυτόν.

 

Αθηνά

Δεν έπρεπε να το κάνεις… Σιωπή.

 

Σωτήρης

Μπαίνοντας στην εκκλησία  ο χρόνος  άλλαξε νόημα … Χρόνος. Είχα την εντύπωση ότι είχα βυθιστεί στο παρελθόν μου … Έδειχνε να το γνωρίζει  σαν να το είχε ζήσει.

 

Αθηνά

Αλλά αυτό είναι αδύνατο.

 

Σωτήρης

Είναι όμως η πραγματικότητα!

 

Αθηνά

Παρατηρούσε  τις βυζαντινές τοιχογραφίες;

 

Σωτήρης

Ναι, αμέσως μόλις πέρασε το κατώφλι …

 

Αθηνά

Ήξερε, λοιπόν … Σιωπή.

 

Σωτήρης

Γεννήθηκε με … Χρόνος. Κάθε λεπτομέρεια του τοπίου, κάθε πληγή του χωριού ήταν ένα ίχνος …

 

Αθηνά
Σαν να επανοικοδομούσε  το παρελθόν.

 

Σωτήρης

Η σκέψη του έχει βρει τις αναμνήσεις της μητέρας μου …

 

Αθηνά
Η εμπαθητική του  ικανότητά.

 

Σωτήρης

Μα δεν ήξερε καθόλου τη μητέρα μου. Δεν αντιπροσώπευε τίποτα για αυτόν.

 

Αθηνά
Ήταν όπως οι άλλες. Εξίσου σημαντική …

 

Σωτήρης

Για ποιο λόγο;

 

Αθηνά
Είναι μέρος ενός καταπιεσμένου λαού. Ήταν ένα κομμάτι της μνήμης του.

 

Σωτήρης

Ωστόσο ήταν ξένος  προς την ιστορία μας.

 

Αθηνά
Ανήκει στην Ανθρωπότητα. Ήταν το μόνο πράγμα που έχει σημασία για αυτόν.

 

Σωτήρης, σκεπτικός

Το είδα στα μάτια του … την συμπάθησε …

 

Αθηνά
Αγαπούσε όλους τους ανθρώπους χωρίς εξαιρέσεις.

 

Σωτήρης

Ήταν ένας άνθρωπος εξαίρεσης.

 

Αθηνά
Όχι, ένας άνθρωπος μόνο, απλά ένας άνθρωπος.

 

Σωτήρης

Φεύγοντας από το χωριό, είχε έναν κόμπο στο λαιμό του, την καρδιά σφιγμένη.

 

Αθηνά
Το πνεύμα του είχε χαράξει τη μνήμη μας.

 

Σωτήρης

Ανάμεσα στα ερείπια, μια νέα σκέψη είχε γεννηθεί.

 

Αθηνά

Ένα νέο  πόνο έχει ζήσει.

 

Σωτήρης

Μια νέα ζωή.

 

Αθηνά

Έχει αλλάξει σχήμα και πάλι … Εκείνη γέρνει προς το νεαρό άνδρα. Αυτός της  δίνει το πιάτο και εκείνη το χρησιμοποιεί. Μοιράζονται τις ίδιες αναμνήσεις τώρα: η ίδια μνήμη.