Όταν άκουσα για πρώτη φορά την ερμηνεία του δημοτικού τραγουδιού Αης-Γιώρκης από τον φίλο μου τον Κώστα Χαραλαμπίδη, ράγισε η καρδιά μου. Με τη φωνή του κατάφερε να διασχίσει τους αιώνες για να μας παραδώσει ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία του πολιτισμού μας: το τραγούδι του λαού μας. Όλα ήταν μέσα του κι ο μύθος κι ο ρυθμός. Μόνο πρόσφατα είδα μια νέα ερμηνεία που με συγκλόνισε με τον ίδιο τρόπο.
Στα κατεχόμενα, ξέραμε ότι υπήρχαν δυο εκκλησίες στην Κερύνεια. Η μια έγινε μουσείο ενώ η άλλη, απ’ ό,τι έλεγαν οι πληροφορίες μας, παρέμεινε εκκλησία, γιατί μια γυναίκα είχε κρατήσει το κλειδί της. Από μόνη της αυτή η περίπτωση ήταν ένας λόγος για να πάμε. Η ύπαρξη μιας ανώνυμης αντίστασης ήταν αξιόλογη στην κυπριακή ιστορία.
Δυσκολευτήκαμε να βρούμε την εκκλησία του Αη-Γιώρκη διότι η τοποθεσία της ήταν άγνωστη για μερικούς και διαφορετική για τους άλλους. Ευτυχώς δυο Τουρκοκύπριοι μάς βοήθησαν και καταλήξαμε στον ιερό χώρο. Υπάρχουν ακόμα και ο σταυρός και η καμπάνα. Η εκκλησία μάς περίμενε, έτοιμη να λειτουργήσει με το πρώτο άκουσμα ελληνικών φωνών. Ήταν όμως κλειστή και η νύχτα είχε ήδη πέσει. Δεν τα παρατήσαμε όμως και με τη βοήθεια των Τουρκοκυπρίων βρήκαμε το σπίτι της ανώνυμης γυναίκας που όλοι γνώριζαν στην περιοχή.
Μας άνοιξε την πόρτα ένας μεγάλος κύριος που μιλούσε ελληνικά. Ήταν Τουρκοκύπριος μα είχε μάθει τη γλώσσα μας όταν ήταν μικρός. Ακούγοντας ελληνικά ήρθε και η Αγγελική. Με το χαμόγελο στα χείλη δέχθηκε να μας δείξει την εκκλησία της. Την εκκλησία της, διότι αν υπάρχει ακόμα είναι χάρη στην προστασία της. Μετά από τόσα χρόνια κατοχής η Αγγελική κράτησε το κλειδί της εκκλησίας και κανείς δεν μπόρεσε να της πάρει τον θησαυρό της. Ο άντρας της έλεγε στους ψευδοαρμόδιους Τούρκους, αν θέλετε να πεθάνει η γυναίκα μου, ελάτε να πάρετε το κλειδί της. Η Αγγελική μάς άνοιξε την πόρτα και είδαμε το εγκλωβισμένο παρελθόν. Γέρασε η εκκλησία γιατί η Αγγελική μας δεν μπορούσε να την περιποιηθεί όπως ήθελε ούτε να τη λειτουργήσει. Όμως όλα ήταν εδώ. Οι εικόνες μάς κοίταζαν… Η Αγγελική, μόνη της, κατάφερε κάτι το αδύνατο. Μόνη της ευχαρίστησε με τον τρόπο της τον μύθο του Αη-Γιώρκη. Η λυγερή προστάτεψε τον Αη-Γιώρκη από τον δράκο.
Αυτή η μικρόσωμη γυναίκα με τα βάσανα και με τα χρόνια έκανε αυτό που δεν κατάφεραν τα όπλα. Τόσα χρόνια έδωσε μόνη της τη μικρή της μάχη, τον μικρό της αγώνα. Δεν ήλπιζε τίποτα από τους άλλους, αντιστάθηκε στο παν με το τίποτα. Το κουράγιο της και η θέλησή της ξεπέρασαν τα όρια του πόνου και της μοναξιάς. Τώρα όμως δεν είναι πια μόνη της και μπορεί να μας πει ότι μας έχει ανάγκη. Η εκκλησία θέλει να την προστατέψουμε από τα τραύματα του χρόνου. Η Αγγελική θέλει να πάρουμε τα τσουβάλια με τα κεριά, να τα λιώσουμε στην ελεύθερη Κύπρο και να τα ξαναφέρουμε στην εκκλησία.
Τώρα το παρελθόν μάς περιμένει για να δημιουργήσουμε το μέλλον. Η Αγγελική το κράτησε με τα δόντια, δεν φοβήθηκε το φίδι, προστάτεψε τον Άγιό μας. Μόνο ένας τρόπος υπάρχει τώρα για να την ευχαριστήσουμε. Τώρα το ξέρουμε όλοι. Ευχαριστώ σε, Αγγελική μας.