Με την ενταξιακή μας πορεία και με την υλοποίηση του ευρωπαϊκού μας οράματος, το κάπως αφαιρετικό πρόβλημα του κυπριακού γίνεται όλο και πιο χειροπιαστό. Τοπ εθνικό θέμα γίνεται, θέλουμε δε θέλουμε, και ένας προσωπικός αγώνας. Οι προσφυγές έδειξαν το παράδειγμα με τις δυναμικές τους επιπτώσεις όσον αφορά το νομικό πλαίσιο αλλά όχι μόνο. Και τώρα η συντονισμένη αναστύλωση των κοιμητηρίων μας στα κατεχόμενα δημιουργεί μια αλλαγή φάσης σε έναν ψυχολογικό πόλεμο που ενισχύει τον οικονομικό των προσφυγών. Κάθε κύπριος που διεκδικεί τα ανθρώπινα δικαιώματά του αποδεικνύει ότι υπάρχει ως κοινωνικό και πολιτικό ων. Κάθε κύπριος που αναστατώνει τον τάφο των προγόνων του αποδεικνύει ότι συνεχίζει το έργο των γενεών και ότι δεν αποτελεί ένα περιθωριακό στοιχείο αλλά ένα κρίκο μιας αλυσίδας που μας δένει μέσω της μνήμης στις ρίζες της ιστορίας μας μα και του μέλλοντός μας. Διότι όποιος προσέχει τους νεκρούς του θα προστατέψει και τους ζωντανούς του. Δεν είναι η αρχή, είναι η συνέχεια. Και αυτή τη συνέχεια δεν μπόρεσε να τη σταματήσει ούτε η βίαιη εισβολή ούτε το κατοχικό καθεστώς. Αυτό αποδεικνύει κάθε τάφος που σηκώνει και πάλι το βάρος των λουλουδιών. Δεν πρέπει μόνο να προσκυνήσουμε τους τάφους μας και να κλάψουμε. Πρέπει να σκεφτούμε και τους επόμενους. Δεν μπορείς να κλάψεις μπροστά σε έναν ανύπαρκτο τάφο. Ο άνθρωπος χρειάζεται ένα στήριγμα ακόμα και αν είναι λιτό όπως ένα ονοματεπώνυμο σε ένα σταυρό. Μπορεί εμείς να ξέρουμε που πέθαναν οι δικοί μας και να τους κλάψουμε. Όμως αν δεν αφήσουμε τίποτα στα παιδιά μας πώς θα μπορέσουν να ζήσουν την ιστορία τους. Σε μια εποχή όπου όλα διαπραγματεύονται διότι έχουμε μπει σε μια διπλωματική φάση για να αντισταθούμε στις εξωτερικές πιέσεις και για να ακολουθήσουμε τις τεκτονικές κινήσεις της γεωστρατηγικής, οι τάφοι μας θυμίζουν μια ιστορία που δεν μπορούμε να ξεγράψουμε, διαγράφοντας μερικές από τις σημαντικότερες σελίδες στα ιστορικά βιβλία. Μπορεί να μη μαθαίνουμε τίποτα από τα ιστορικά μας λάθη ή μπορεί να ξέρουμε ότι τίποτα δε μαθαίνεται από την ιστορία , αυτό όμως δε σημαίνει ότι πρέπει να την ξεχάσουμε. Και οι τάφοι μας στα κατεχόμενα μας διδάσκουν ότι αυτός που δεν έχει ιστορία δεν έχει και μέλλον. Αυτό πρέπει να ξέρουν τα παιδιά μας: οι τάφοι μας αποδεικνύουν ότι η ιστορία μας δεν πέθανε.