Οι αφηγήσεις των οπλιτών θυμίζουν έντονα εκείνες των μανάδων των αγνοουμένων. Έχουν τον ίδιο συμβολικό και μαρτυρικό χαρακτήρα. Έχουν όμως και τη γεύση της μοναξιάς, της απεγνωσμένης κίνησης. Όπως όλοι προσπάθησαν να ξεχάσουν τη μάχη της Κύπρου, έτσι και τώρα οι περισσότεροι προσπαθούν να ξεχάσουν τον αγώνα της Κύπρου. Θέλουν να ζήσουν δίχως ιστορίες, δίχως φασαρίες, θέλουν τον ύπνο του δικαίου και όχι τη μνήμη του αδικημένου.

Όμως οι οπλίτες, οι μανάδες, οι πρόσφυγες και οι εγκλωβισμένοι, ακόμα και οι αγνοούμενοι ζουν· και όχι μόνο στη μνήμη μερικών. Είναι βέβαια τα τελευταία στοιχεία μιας περασμένης εποχής και πολλοί θα ήθελαν να τα ξεπεράσουν. Για να τα ξεπεράσεις όμως, πρέπει να τα νιώσεις. Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί τον πόνο της μοναξιάς που βασανίζει όλους αυτούς τους ανθρώπους.

Ο ένας έχασε το χέρι του στο στρατόπεδο της Ελληνικής Δύναμης της Κύπρου, όμως δεν του αναγνωρίζουν το δικαίωμα ότι πολέμησε, ίσα-ίσα ότι βρισκόταν στην Κύπρο εκείνη τη στιγμή. Ο άλλος ήταν στην Εθνική Φρουρά, αλλά οι υπεύθυνοι δεν θεωρούν ότι έχει την ίδια αξία. Ένας άλλος ακόμα δεν μπορεί να γυρίσει στην Κύπρο χωρίς να κινδυνεύσει η υγεία του, αλλά το κράτος δεν τον προσέχει. Πολέμησαν σε μια μάχη που δεν υπήρξε.

Έτσι και οι μανάδες ζουν έναν αγώνα που θεωρείται από πολλούς ως ξεπερασμένος. Είναι μόνες τους, και ο κόσμος αντί να δει την αξία τους, τις λυπάται ως ξεχασμένες ψυχές ενός αγνοούμενου αγώνα. Κανείς δεν θέλει να τις βοηθήσει πραγματικά, διότι αποτελούν τη ζωντανή ιστορία που δεν ξεχνά, και η τεχνητή καθημερινότητα την κοιτάζει με δέος. Προτιμά τη λήθη και το λάθος.

Όποιος δεν σέβεται το παρελθόν είναι καταδικασμένος να το ζήσει. Η πραγματικότητα της ιστορίας δεν αλλάζει, και κάθε πέτρα των κατεχομένων είναι εδώ για να βγάλει την κραυγή της. Άλλοι φοβούνται τόσο πολύ ν’ ανοίξει ο φάκελος της Κύπρου που προσπαθούν να μας πείσουν ότι δεν υπάρχει, όμως αυτό δεν μας αφορά. Σημασία δεν έχουν τα χαρτιά και οι χάρτες, μα οι ζωντανές θυσίες της μάχης και οι ζωντανές μνήμες του αγώνα που δεν τέλειωσε.