Στο πλαίσιο της διπλωματίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν υπάρχουν ποτέ ριζικές αλλαγές. Ένας από τους κυριότερους λόγους εκτός βέβαια το μιντιολογικό στοιχείο, είναι η προτίμηση των ελιγμών σε σχέση με τους συνδυασμούς, διότι εκ φύσης εμπεριέχουν λιγότερο κόστος και όπως το παίγνιο θεωρείται τίμιο, οι πολλαπλές κινήσεις είναι αποτελεσματικότερες από μία ριψοκίνδυνη ειδικά όταν υπάρχουν θεατές που ως ψηφοφόροι αξιολογούν με τον δικό τους τρόπο τα αποτελέσματα.

Πιο συγκεκριμένα με το θέμα της αναγνώρισης της Κύπρου ακόμα και αν θεωρείται ως αυτονόητο, βλέπουμε τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ διπλωματικών τεχνασμάτων και στρατηγικών βημάτων. Η αδιαλλαξία της Τουρκίας ενώ παρουσιαζόταν ως μια εκφυλισμένη έννοια με τα νέα δεδομένα, εμφανίστηκε και πάλι με άμεσο τρόπο με την αναφορά στο βαθύ κράτος και έμμεσα με τις προσπάθειες της κυβέρνησης να αλλιώσει τις διαπραγματεύσεις. Και αυτό προέρχεται από την παρουσία του κυπριακού ενώ πολύ έντεχνα την είχε αποφύγει η Τουρκία και στο Ελσίνκι και με τις παρεμβάσεις με το σχέδιο Ανάν. Η επαναφορά του κυπριακού μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι ήδη ένα θετικό σημείο από μόνο του αν και αυτό δεν αρκεί βέβαια. Και αυτό είναι το πιο σημαντικό στον τομέα της στρατηγικής, διότι αποτελεί μια αλλαγή φάσης που ενισχύει τις θέσεις μας στο ευρωπαϊκό πεδίο. Η εξήγηση αυτού του στρατηγικού βήματος είναι η δυνατότητα να ασκούμε βέτο με την ιδιότητα του πλήρους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως αποδείχτηκε όταν η Τουρκία προσπάθησε με τη βοήθεια της Αγγλίας να παραμείνει στον προφορικό λόγο. Δίχως αυτό το δικαίωμα δεν θα είχαμε πετύχει την εισχώρηση του κυπριακού ως όρος για την ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων. Και το πρωτόκολλο αν και δεν αποτελεί μια επίσημη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι ένα αναγκαίο βήμα για την επίτευξη της επίλυσης του εθνικού θέματος, πράγμα που είναι σημαντικό και για την Τουρκία όπως το απέδειξαν τα γεγονότα.

Στην ουσία, παρόλες τις επικοινωνιακές παρεμβάσεις και δηλώσεις, τα διπλωματικά τεχνάσματα των μεν και των δε, στον στρατηγικό τομέα κάναμε μόνο ένα βήμα μπρος. Είναι όμως σημαντικό να το αξιολογήσουμε τώρα έτσι ώστε να το αξιοποιήσουμε μετά μέσα σε αυτό το χρονικό διάγραμμα που υπάρχει πια μόνο και μόνο εν δυνάμει. Επιπλέον πρέπει να το συνδέσουμε με άλλες κινήσεις που γίνονται όπως η αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων και η δυναμική των προσφυγών όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και στην Ίμβρο, στην Τένεδο και στην Κωνσταντινούπολη. Πάντως ένα πράγμα είναι σίγουρο πια. Κανείς δεν μπορεί να πει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει γνώση του προβλήματος του κυπριακού και αυτό αφοπλίζει όλες τις επαφές που είχε κάνει η Τουρκία για να εξηγήσει στους Ευρωπαίους ότι είχε λύσει το κυπριακό. Αυτό είναι το στρατηγικό βήμα που δεν πρέπει να ξεχάσουμε.