Θέλουμε δεν θέλουμε αν δεν ενσωματώσουμε το τουρκικό βλέμμα μέσα στο πλαίσιο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, δεν πρόκειται να επινοήσουμε το όραμα της Τουρκίας όσον αφορά στα στρατηγικά της συμφέροντα. Ήδη η ίδια η ύπαρξη της Τουρκίας είναι μια εκφυλισμένη περίπτωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Και αν η Τουρκία είχε και έχει αυτό το μέγεθος και αυτήν τη μορφή οφείλεται στις μάχες που έδωσε με την Ισπανία, την Ιταλία, τη Γαλλία και την Αυστρία. Επιπλέον το τουρκικό σύστημα θεωρεί ότι έχασε την Ελλάδα, τη Σερβία, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, την Ερζεγοβίνη, τη Βοσνία, την Αίγυπτο και την Τριπολίτιδα. Με άλλα λόγια, η Τουρκία δεν βλέπει το ίδιο της το κράτος ως μια πλήρη οντότητα. Συνεπώς, όταν η Τουρκία διεκδικεί μια θέση πλήρους μέλους στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι δίχως κανένα ιστορικό προηγούμενο. Αντιθέτως και ειδικά με τη νέα μόρφη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Τουρκία βλέπει όλο αυτόν τον χώρο ως το ιστορικό της πεδίο. Και η ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας ενισχύει βέβαια αυτήν την ιδεολογία. Για πολλούς Ευρωπαίους αυτό το βλέμμα παρουσιάζεται ως αναχρονικό. Όμως στη στρατηγική ακόμα και τα αναχρονικά στοιχεία μπορούν να αποτελέσουν σχήματα ενός δόγματος και όχι μόνο για εσωτερική χρήση. Διότι τώρα η πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών έχει σε κάποια φάση του παρελθόντος της μια βίαιη επαφή με αυτό το ασιατικό κράτος. Συνεπώς και η Τουρκία δεν βλέπει αυτά τα κράτη με έναν ουδέτερο τρόπο. Το ιστορικό πλαίσιο υπάρχει και επηρεάζει τη γεωστρατηγική της περιοχής. Η οικονομία ως συγχρονικό στοιχείο δεν μπορεί να ισοπεδώσει όλες τις διαφορές όσον αφορά στους τομείς της ιστορίας και του πολιτισμού. Αυτό που ισχύει για το Αιγαίο ως κρίσιμη περιοχή, ισχύει και για ένα μεγάλο μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν πρέπει να περιορίζουμε τις στρατηγικές αντιθέσεις μόνο στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Όλη η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι μόνο αυτά τα κράτη. Και τα άλλα έχουν και αυτά μια ματωμένη ιστορία με την Τουρκία. Μπορεί να προβάλλεται ειδικά το πρόβλημα της αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν είναι όμως το μοναδικό! Τα κοινά στοιχεία που προσπάθησε μάταια να αναδείξει ο Jack Straw είναι πολύ πιο σπάνια και δεν έχουν βέβαια την ίδια εμβέλεια. Σε αυτήν την κρίσιμη περίοδο είναι λοιπόν απαραίτητο να εξετάσουμε το βλέμμα της Τουρκίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να θυσιάσει την ίδια την οντότητά της σ’ ένα πλαίσιο διαπραγμάτευσης που δεν μπορεί να έχει υλοποιήσεις αν δεν μελετηθεί εκ των προτέρων με μεγάλη προσοχή.