Με τα νέα ευρωπαϊκά δεδομένα ξέρουμε όλοι ότι οι προσφυγές θα μετατραπούν σε δυναμικά μέτρα πίεσης εναντίον της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και ήδη η κυβέρνηση προωθεί ανοιχτά τις προσφυγές ακόμα και αν αυτές παραμένουν μια ατομική προσπάθεια.

Με αυτές τις νέες εξελίξεις όμως δεν πρέπει να ξεχάσουμε τις μαυροφορεμένες που εδώ και χρόνια μας δείχνουν το παράδειγμα της αγωνιστικότητας. Τώρα πρέπει και εμείς να τις βοηθήσουμε να κάνουμε τις προσφυγές τους για τους αγνοούμενους τους. Διότι αυτές οι προσφυγές που δεν είναι για μη απόλαυση περιουσίας, έχουν και μια συμβολική αξία για τον αγώνα του κυπριακού λαού.

Είναι βέβαια σημαντικό να μην ξεχάσουμε το παρελθόν και του αγνοούμενος αλλά δεν αρκεί, πρέπει και να διεκδικήσουμε τα δικαιώματα του κάθε κύπριου πολίτη ακόμα και αν αφορά σε μερικές περιπτώσεις το θάνατό του. Η έννοια της μνήμης είναι άμεσα συνδεδεμένη με εκείνη του θανάτου διότι μόνο η μνήμη μπορεί να ξεπεράσει τα όρια του θανάτου. Με άλλα λόγια, η ατομική σκέψη συμβάλλει στη συλλογική μνήμη.

Οι μανάδες των αγνοουμένων προσφέρουν εδώ και τριάντα χρόνια ένα μοναδικό δώρο στο κυπριακό αγώνα: το φως του μαύρου. Από το πένθος τους μέσω της μνήμης πηγάζει η ζωή. Διότι εκεί που οι πολλοί κοιτάζουν το θάνατο, οι λίγοι βλέπουν τη ζωή. Κάθε βλέμμα των μανάδων δεν είναι ένα βλέμμα αγωνίας ούτε ελπίδας, είναι ένα μαχητικό βλέμμα πόνου που δε φοβάται να αντιμετωπίσει τον κατακτητή και το κατοχικό του καθεστώς.

Σιγά σιγά το σύμβολο του μαρτυρίου πρέπει να μετατραπεί σε ένα αντιστασιακό όπλο μέσω της δυναμικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φτάνει πια το παράδειγμα του αγώνα. Ο αγώνας πρέπει να γίνει παράδειγμα. Με τις προσφυγές των μανάδων. Οι αγνοούμενοι ζωντανεύουν και πάλι για να δώσουν την καινούρια τους μάχη για τον ίδιο σκοπό, την απελευθέρωση της κυπριακής γης από τον τούρκικο ζυγό.

Τώρα μας έχουν ανάγκη οι μανάδες, όχι μόνο για τους αγνοούμενους τους και τους αγνοούμενους μας αλλά για την πατρίδα μας. Τώρα πρέπει να τις βοηθήσουμε όλοι μαζί για να πάρει το παρελθόν την εκδίκησή του και να γίνει και πάλι μέλλον.