Πεντακόσια χρόνια μετά τον Leonardo da Vinci, ο κοινωνικός μιζεραμπιλισμός κριτικάρει ακόμη την οικουμενική του ιδιοφυΐα.  Ορισμένοι τον αποκαλούν ο μηχανικός του χαρτιού, άλλοι ζωγράφο-απάτη, άλλοι πάλι ερασιτέχνη.  Ακόμη κι ύστερα από πεντακόσια χρόνια, η οικουμενική ιδιοφυΐα του Leonardo da Vinci, εξακολουθεί ν’ αναστατώνει μεγάλους ειδήμονες των κοινωνιών της ανοησίας.  Η ίδια του ύπαρξή αμφισβητήθηκε, διότι  αντιπροσωπεύει μια προσβολή για το σύνολο τούτο των μίζερων που δεν μπορούνε ν’ αντέξουν τη σύγκριση.   Και ικανοποιούνται με κακολογίες για τη ζωή του και για το έργο του, ως εάν όλο αυτό δεν ήταν πρέπον παρά μόνον για τους φαύλους.  Βρίσκονται ακόμη και για πάντα στον μύθο της αλεπούς με τα σταφύλια και προσπαθούν μάταια να φτύνουν πάνω σ’ αυτό που παραμένει απρόσιτο για κείνους, την οικουμενική ιδιοφυΐα.  Η κοινωνία τού μιζεραμπιλισμού είναι ικανή να υποστηρίξει το ταλέντο με την προϋπόθεση, βέβαια, πως είναι μονοδιάστατο και πως δεν ξεπερνά και πολύ το κοινό μέτρο.  Για ν’ αποδεχθεί την ιδιοφυΐα, θα πρέπει να της είναι τουλάχιστον χρήσιμη και όσο καλύτερα γίνεται υποταγμένη, ειδάλλως αποτελεί ένα ταραχοποιό στοιχείο.

Όσο για την οικουμενική ιδιοφυΐα, παραμένει στοιχειωδώς απαράδεκτη, διότι η επίδρασή της στην ανθρωπότητα είναι τέτοια που η κοινωνία του μιζεραμπιλισμού υποχρεούται να ζει μέσα στον κόσμο της, και την επιθυμεί θανάσιμα.  Το σύνολο των συντεχνιών αυτής της τελευταίας, έχει πάντοτε κάτι να πει για τη δημιουργία τού Leonardo da Vinci.  Για τους ζωγράφους, δεν ζωγράφιζε αρκετά, για τους γλύπτες, τα γλυπτά του παρέμειναν στο χαρτί, το ίδιο είναι και για τους μηχανικούς και δεν μιλούμε για τους εφευρέτες που τον κατηγορούν για λογοκλοπή, για τους μουσικούς το ταλέντο του παραμένει άγνωστο.  Κι αν ακούγαμε όλ’ αυτά τα άτομα, πως θα μπορούσαμε να εκτιμήσουμε το μεγαλείο της οικουμενικής του ιδιοφυΐας στην πραγματική του αξία.  Πρέπει, λοιπόν να ανασκευάσουμε το αντικείμενο της συζήτησης από τη βάση του, για να κατανοήσουμε την πραγματικότητά της.  Εάν όλ’ αυτά τα άτομα τον κατακρίνουν  ύπουλα, είναι απλώς γιατί ο Leonardo da Vinci άγγιξε την περιοχή τους.  Επί πλέον, γι’ αυτόν τον λόγο είναι που ο κοινωνικός μιζεραμπιλισμός τον βλέπει πρωτίστως ως έναν απλό πολυτεχνίτη. 

Μόνο που ξεχνά να είναι ακριβής για το ότι όσα εκείνος άγγιξε έγιναν χρυσός.  Αποκρύπτει με ζήλο πως εκείνος επινόησε τα παστέλ, τη μέθοδο της φωτοσκίασης, την ιστορία των χαρακτήρων στο τοπίο, την τεχνική sfumato, μια συσκευή για κατασκευή καπέλων και κυρίως την πτητική μηχανή σε μια εποχή όπου αυτό δεν ανήκε ούτε καν στην περιοχή της ουτοπίας.  Ούτε λόγο βέβαια για τις ανατομικές του πλάκες, για τους νταβιντσικούς σκελετούς με τους οποίους αναπαριστά τα πλατωνικά στερεά, για τις μελέτες του περί προοπτικής, για την πραγματεία του περί της ζωγραφικής, για τα φιλοσοφικά του δοκίμια, για τον αγώνα του κατά των σχολαστικών, για το ενδιαφέρον του για τη Φύση, για την εργασία του πάνω στην κίνηση, για τα  αναρίθμητα χειρόγραφά του.  Ο κοινωνικός μιζεραμπιλισμός δεν θέλει να δει τίποτε απ’ όλ’ αυτά, διότι η κοινωνία αδυνατεί να δεχθεί πως όλα τούτα υπάρχουν.  Ιδού γιατί θέτει υπό αμφισβήτηση ακόμη και την ύπαρξή του.  Συνεπώς, είναι απαραίτητο για τους ανθρώπους τού μέλλοντος να μην ενδώσουν ούτε κατ’ ελάχιστον σε τούτο τον κοινωνικό πειρασμό, για να συνεχίσουν τη δημιουργία του Leonardo da Vinci για το καλό της ανθρωπότητας.