Όσο λειτουργεί σε εικονικό πλαίσιο, ακόμα κι αν χρησιμοποιεί την πραγματικότητα ως δημαγωγικό επιχείρημα, δεν έχει σημαντικά προβλήματα. Διότι ο πολιτικός λόγος έχει μόνο την αξία που του δίνει ο πολιτικός του χρήστης, η οποία όπως ξέρουμε είναι σχετική εφόσον έχει άμεση σχέση με τον πολιτικό σκοπό. Αυτό δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι δεν έχει αξία, απλώς το πλαίσιο δεν είναι η αξιολογία της φιλοσοφίας. Το θετικό στοιχείο είναι ότι ο πολιτικός λόγος είναι διπλωματικός διότι βασίζεται στην ιδέα ότι όλα διαπραγματεύονται και ότι οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν τελειωμό. Ο πολιτικός λόγος είναι εκ φύσης δυναμικός όσο παραμένει στον προφορικό λόγο. Το αρνητικό στοιχείο είναι ότι τίποτα δεν είναι σταθερό σ’ αυτό το πλαίσιο, άρα κατά κάποιο τρόπο δεν υπάρχει βάση για ανάπτυξη μιας δομής.

Σε περίοδο κρίσης όμως, όλα αλλάζουν, διότι υπάρχει πια το πρόβλημα της άμεσης υλοποίησης. Κάθε κίνηση πρέπει να επινοηθεί σωστά, αλλιώς μπορεί να υπάρξει πολιτικό κόστος. Η κρίση δεν αλλάζει την επιφάνεια, αλλάζει όμως την ουσία. Προκαλεί φυσιολογικά την ύπαρξη λαθών που δεν ήταν τραγικά σε άλλο πλαίσιο. Και αυτό είναι ένας από τους κυριότερους λόγους της διαφοράς μεταξύ κυβέρνησης και πολίτευσης. Η πρώτη ζει με την υλοποίηση και η δεύτερη με την αξιοποίηση. Η πρώτη αντιμετωπίζει λύσεις και η δεύτερη μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Το πλαίσιο είναι κλειστό για την πρώτη και ανοιχτό για τη δεύτερη. Και συνεπώς, στις μαζικές δημοκρατίες, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τη δημιουργικότητα της αντιπολίτευσης, ενώ η αντιπολίτευση αντιμετωπίζει τα έργα της κυβέρνησης. Όμως, σε περίπτωση εθνικής κρίσης, πρέπει τουλάχιστον στο στρατηγικο επίπεδο να υπάρχει συντονισμός δίχως αυτό να σημαίνει ότι οι απόψεις είναι αναγκαστικά ίδιες. Έτσι υπάρχει η δυνατότητα ανάπτυξης και δυαδικού συστήματος το οποίο βασίζεται στην πίεση και την ανταπόκριση. Και το νοητικό σχήμα εφαρμόζεται και σε πιο κρίσιμες καταστάσεις με το ζευγάρι επίθεση-αντεπίθεση.

Όλοι ξέρουν τα θετικά μιας επίθεσης, λίγοι όμως προσέχουν τα αρνητικά της. Το να κάνεις μια επίθεση είναι πάντα εύκολο, το δύσκολο είναι να την προετοιμάσεις σωστά. Διότι πρέπει να σκεφτείς το τέλος πριν την αρχή. Ενώ η αντεπίθεση χρησιμοποιεί τις πληροφορίες της επίθεσης και μπορεί να τις αξιοποιήσει. Η ιδέα είναι απλή, μα η εφαρμογή της είναι πάντα δύσκολη διότι βασίζεται σε εξωτερικούς παράγοντες. Αυτός που δέχτηκε την επίθεση δέχεται και τις ίδιες του τις πιέσεις. Σημασία γι’ αυτόν ειναι να ξεφύγει από το πλαίσιο της άμυνας παίρνοντας πρωτοβουλίες στον τομέα της αντεπίθεσης.

Με τα ευρωπαϊκά δεδομένα, η γεωστρατηγική θέση της Κύπρου έχει αλλάξει ριζικά, όχι όμως οι νοοτροπίες που έχουν διαμορφωθεί εδώ και χρόνια μέσα στα πλαίσια της στρατηγικής της σιωπής. Η ανάπτυξη της ιδέας του μαρτυρίου προσφέρει μόνο και μόνο δικαιολογίες στην πολιτική εξουσία. Και βλέπουμε ακόμα και τώρα πόσο παθητικά αντιμετωπίζουμε το κατοχικό καθεστώς κι ας ανήκει ήδη στο παρελθόν. Με νέες θέσεις και νέους τρόπους αντιμετώπισης της εισβολής και της κατοχής, μπορούμε με τα έργα μας να ξεπεράσουμε και τις ίδιες μας τις φοβίες. Το κατοχικό καθεστώς υποχωρεί και αναγκάζεται να βρει απαντήσεις. Και τώρα που βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση εισχωρεί όλο και πιο πολύ στην πραξιολογία του πολιτικού λόγου. Δεν πράττει, λέει ότι θα πράξει. Δεν εκπλήτει, λέει ότι θα εκπλήξει. Όμως η δύναμη του λόγου προέρχεται κι από τον συνομιλητή. Το κατοχικό καθεστώς παραμιλά μόνο του, μόνο που εμείς το ακούμε ακόμα. Ενώ τώρα ήρθε η ώρα της αντίστροφης μέτρησης. Κάθε κίνησή μας μπορεί να υλοποιήσει κομμάτια του οράματός μας. Πρέπει πρώτα να ξεπεράσουμε την πραξιολογία του λόγου και να σκεφτούμε δυναμικά τις κατάλληλες πράξεις μας τη σωστή ώρα.