Σ’ εκείνο το μαγαζί μπορούσες ν’ ακούσεις τον Carlos Gardel να τραγουδά Adiós muchachos compañeros de mi vida δίχως να σε ξαφνιάσει.  Ένας άλλος κόσμος μέσα στον κόσμο.  Ένας κόσμος με άλλους κανόνες, διαφορετικός και άγνωστος σε πολλούς.  Δεν ήταν παράξενος, απλώς πλάγιος σε σχέση με την πραγματικότητα, η οποία ήταν μόνο οριζόντια ή κάθετη.  Ο χώρος είχε διαμορφωθεί ανάλογα.

Σ’ ένα τραπέζι μια ξανθιά γυναίκα έπινε porto.  Δεν ήταν έλλειψη σεβασμού προς το tango.  Εξάλλου αγαπούσε ο ίδιος και το fado, αποφάσισε λοιπόν ότι ήταν απροσεξία και δεν έδωσε περισσότερη σημασία.  Κάθισε στο τραπέζι της.  Η καθυστέρηση ήταν μικρή, αλλά δικαιολογήθηκε.  Η ευγένεια δεν έβλαπτε.  Του πρότεινε μία ψεύτικη σαμπάνια.  Ήταν μηλίτης και δέχτηκε.

Το θέμα της συζήτησης ήταν άγνωστο, τουλάχιστον φαινομενικά.

– Recuerdos de otros tiempos…
– Δεν είναι ωραία εδώ ;
– Όντως!
– Έχει και χορό…
– Tango φαντάζομαι.
– Αποκλειστικά.
– Καλώς.
     * Αλλά παρακλάδι.
– Ήθελα να μιλήσουμε.
– Για το μέλλον του τόπου;
– Κατά κάποιο τρόπο… Εξετάζω ιδέες.
– Ελεύθερες;
– Το ελπίζω.
– Μην το ελπίζεις.
– Να το αφήσω;
– Κράτα τις ιδέες.

Η συμβουλή ήταν ανθρώπινη. Δεν είχε υπονοούμενα. Η έκπληξη δεν ήταν μικρότερη. Δεν είχε συνηθίσει ακόμα το ύφος τέτοιων ανθρώπινων επαφών. Ήταν σπάνιες στο χώρο της. Μόνο που στο θέατρο μπορείς να ζήσεις πολλές ζωές. Υπάρχει ένα ελάττωμα όμως ˙  μπορείς να ξεχάσεις τη δική σου τη ζωή μέσα στην κοινωνία του θεάματος.

Την κοίταξε προσεκτικά. Δεν είχε ξεχάσει τη ζωή της. Ήθελε ακόμα να προσφέρει. Μπορεί να μην ήξερε τον ακριβή τρόπο, αλλά ήταν σίγουρο πως ήθελε να το κάνει.
Είχε το ύφος του tango.

– Χορεύεις ;
– Όχι.

Παρόλο που απάντησε χαμογελώντας, ένιωσε ότι ακούστηκε σαν βρισιά σε αυτόν το χώρο.  Ήταν όμως η αλήθεια. Ο χώρος του ήταν ο χρόνος. Αποκλειστικά.

Η φιλική εταιρεία δεν είχε πολλούς ανθρώπους. Ένα ζευγάρι για χορό που δεν χόρευε. Τι παράξενη ήταν η πραγματικότητα!

– Πρέπει να μιλήσουμε…
– Έχεις δίκιο.

Το θέμα τους ήταν η πατρίδα του χρόνου.

     * Φωτισμός της Ακρόπολης.
     * Είναι η ώρα.
– Τι να προτείνουμε;

Το αιώνιο ερώτημα όταν δεν βρίσκεσαι στην εξουσία. Το δικό του θέμα δεν ήταν αυτό. Τι ουσιαστικό  μπορεί να γίνει; Αυτή ήταν η ερώτηση που άλλαζε την πραγματικότητα.

     * Η μοναξιά της γυναίκας.

Αυτό ήταν το πρόβλημα που ήθελε να λύσουνε. Αλλά πώς να το πει τόσο ωμά, δίχως να παρεξηγηθεί. Εκεί που βρισκόταν δεν φαινόταν η Ακρόπολη. Η σκέψη όμως δεν άλλαζε. Αυτή η γυναίκα ήταν μοναχική κι όχι μοναδική. Την περίμεναν άλλες  πέντε. Μια χούφτα ζωής και μια εγκλωβισμένη. Δεν ήταν αγνοούμενη. Αυτό ήταν το μόνο σίγουρο. 

– Τι σκέφτεσαι τώρα;
     * Όχι ακόμα…

Η όλη ιδέα δεν ήταν απλή. Ή μάλλον ήταν. Μόνο που δεν ήταν απλοϊκή. Πώς να συγκρίνεις τη μάχη με τον πόλεμο;

     * Νέα πολεμολογική προσέγγιση.
– Μπορούμε να πετύχουμε περισσότερα με μία μάχη.
– Τι εννοείς;
     * Μήπως έπρεπε να δώσουν ένα όνομα στη γυναίκα.

Ένας ολόκληρος τρωικός πόλεμος είχε γίνει για μία γυναίκα. Πόσες θυσίες, πόσα θύματα;

     * Ο άγνωστος στρατιώτης.

Κι αυτή η έννοια ήταν σημαντική. Η επιλογή δεν ήταν τόσο απλή.

– Μα δεν είναι άγνωστη!
– Ποια;
     * Όχι ακόμα. Είναι νωρίς, πολύ νωρίς.
– Εκείνη…
– Δηλαδή…

Της μίλησε για μία ακίνητη χορεύτρια.

     * Η χορεύτρια του χρόνου.

Εκείνη την στιγμή ακούστηκε ένα άλλο τραγούδι του Carlos Gardel.

– Ακούς;
– Τι πράγμα;
– Το τραγούδι: Soledad.
     * Νοητικό σχήμα.
– Μ’ αγγίζει.
– Το ξέρω. Γι’ αυτό είμαστε εδώ.
– Σωστά.

Ήταν στο ίδιο πλαίσιο. Έπρεπε να το μετατρέψουν σε πεδίο  μάχης ή μάλλον σε θέατρο επιχειρήσεων.  Ναι, το τελευταίο θα ήταν πιο εύκολο για εκείνη. Είχαν συμφωνήσει στην ουσία, δίχως να πουν τα λόγια, τις λέξεις. 

     * Πέντε κινήσεις για μια σιωπή.

Ήξερε κι εκείνη ισπανικά και παρήγγειλε ένα άλλο τραγούδι του ίδιου: Volver.
Αυτό ήταν το σύνθημα λοιπόν. Η φιλική εταιρεία θα είχε το ίδιο στόχο.

     * Μετα-στρατηγική οντότητα.

Συγκεκριμένος,  ξεκάθαρος, ο στόχος δεν θα επιδεχόταν κανένα συμβιβασμό. Το πρόβλημα τώρα θα ήταν η στρατηγική που θα ακολουθούσαν. Ήξεραν έναν άνθρωπο.

     * Πολιτιστικά θέματα.
     * Η τόλμη μέσα στη σιωπή.

Ξαφνικά τού χαμογέλασε κι εκείνη. Είχε καταλάβει ότι το παράδοξο μπορούσε να λύσει το παράλογο.