629 - Το κατοχικό καθεστώς και η γραφειοκρατία του
Ν. Λυγερός
Εφόσον η αντίστασή μας κατά του κατοχικού καθεστώτος μπορεί να είναι μόνο και μόνο νόμιμη και σε ευρωπαϊκά πλαίσια πρέπει να τονίσουμε τη σημασία της γραφειοκρατίας του. Διότι είναι το σημαντικότερο στοιχείο της εσωτερικής του λειτουργίας. Εξωτερικά βέβαια, αυτό που βλέπουμε όλοι είναι η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όμως πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι μόνο μια δευτερεύουσα επίπτωση της λειτουργίας του. Το κατοχικό καθεστώς δε δημιουργήθηκε για να καταπατήσει τα ανθρώπινα δικαιώματα, εκ φύσης αποτελεί μια καταπάτηση. Όμως ο ρόλος του είναι η διοίκηση ανθρώπων κάτω από αυτό το σύστημα. Η γενική ιδέα της προσφυγής δείχνει το παράδειγμα της αντίστασης στο κατοχικό καθεστώς. Διότι κάθε δικηγόρος ξέρει ότι ακόμα κι αν η προσφυγή είναι δίκαιη πρέπει να είναι νομικά ορθή για να ισχύσει. Το παραμικρό λάθος όσον αφορά στη δικαστική διαδικασία αποτελεί αιτία απόρριψης. Διότι η ανάγκη της δικαιοσύνης δεν είναι το δίκαιο μα η ορθότητά του. Με τον ίδιο τρόπο κάθε προσπάθειά μας εναντίον του κατοχικού καθεστώτος πρέπει να λειτουργεί νομικά ακόμα κι αν ο νόμος είναι παράνομος με τη γενική του έννοια. Αλλιώς το κατοχικό καθεστώς διαθέτει μια εύκολη απάντηση στην προσπάθειά μας. Η αντεπίθεσή του βασίζεται στην ιδέα της γραφειοκρατίας. Ο κάθε υπάλληλός του, στρατιωτικός ή μη, έχει το παράνομο δικαίωμα ν’ απαιτήσει τη λειτουργία της γραφειοκρατίας ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που θα το έκανε σ’ ένα δημοκρατικό πλαίσιο. Η μη εξασφάλιση της γραφειοκρατικής λειτουργίας στην αντίστασή μας στο κατοχικό καθεστώς αποτελεί ένα σοβαρό λάθος στρατηγικής. Εκτός βέβαια αν υπάρχει ένας ιδιαίτερος και ουσιαστικός λόγος. Σ’ αυτό το μη νόμιμο πλαίσιο όχι μόνο δεν αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μα σκληραίνουμε τη γραφειοκρατία εναντίον μας.
Οι πολιτικές πιέσεις σε τέτοια θέματα είναι πάντα σημαντικές όμως πρέπει να βασίζονται πάνω σε πρωτοβουλίες που προκαλούν αντιδράσεις ακόμα κι αν είναι σε νομικά πλαίσια. Διότι η πολιτική πίεση από μόνη της δεν είναι παρά η προβολή ενός κοινωνικού θεάματος. Όλη η σκηνοθεσία βασίζεται πάνω στο κοινό και όχι στο έργο άρα δεν υπάρχει πράξη. Αν δεν υπάρχει μια πραγματική προσπάθεια υλοποίησης ενός έργου τότε η πολιτική πίεση δεν είναι τίποτα παρά μια μιντιολογική κίνηση άχρηστη για τον αγώνα. Ενώ οι πολιτικές πιέσεις που λειτουργούν παρασκηνιακά ζουν μέσα στο στρατηγικό πλαίσιο κι είναι εν δυνάμει αποτελεσματικές. Πρέπει όμως να υπάρχει και μια φανερή αιτία πίεσης κι αυτή προέρχεται από την πρωτοβουλία. Διότι ο πολιτικός κόσμος αναγκαία πρέπει να εξετάσει το πολιτικό κόστος κι όχι μόνο με την αρνητική έννοια. Κάθε μάχη για το δίκαιο ενός πολίτη μπορεί να είναι όντως δίκαιη δίχως αυτό να σημαίνει ότι είναι αναγκαστικά ορθή για την πολιτική στρατηγική.
Πιο γενικά, βλέπουμε ότι η νόμιμη αντίσταση ακολουθεί κανόνες που μπορεί να μην είναι σημαντικοί για την αιτία μα που είναι ουσιαστικοί για τα τελικά αποτελέσματα. Αυτό σημαίνει ότι η πρωτοβουλία πρέπει να σκεφτεί το τέλος πριν την αρχή. Είναι ο μόνος τρόπος εξασφάλισης μιας εν δυνάμει αποτελεσματικότητας. Με τα τωρινά δεδομένα το δίκαιο του λαού ανήκει πρώτα στο νομικό κόσμο, ο οποίος ανήκει στον πολιτικό, ο οποίος ζει μόνο και μόνο στα πλαίσια της στρατηγικής. Άρα η πρωτοβουλία αν στοχεύει πράγματι ένα αποτέλεσμα πρέπει να είναι στρατηγική ακόμα κι αν αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτό μπορεί να ενοχλήσει μερικούς αν όμως συνειδητοποιήσουμε ότι το χαρακτηριστικότερο στοιχείο του ανθρώπου είναι η νοημοσύνη του κι ότι η στρατηγική είναι η λειτουργία της στο πεδίο μάχης, τότε αυτή η ανάγκη είναι λογική.