5660 - Ένα «γκρίζο» επιχείρημα της Τουρκίας για το Αιγαίο
Σ. Αναλυτής, Ν. Λυγερός
Σε μια προσπάθεια να πείσει στο Νατοϊκό πλαίσιο ότι υπάρχει ένα πρόβλημα στο Αιγαίο, η Τουρκία κάνει χρήση του κειμένου της απόφασης των έξι δυνάμεων στις 13 Φεβρουαρίου του 1914. Η μη προσεκτική ανάγνωση της αναφερόμενης παραγράφου προκαλεί την εντύπωση της ασάφειας σε έναν μη ειδικό.Στην πραγματικότητα η ανάλυση του κειμένου επιτρέπει την απόρρριψη του γκρίζου επιχειρήματος της Τουρκίας. Ας εξετάσουμε λοιπόν το απόσπασμα στα αγγλικά:
«Therefore, six Powers have agreed that Greece should transfer all the islands in the Aegean Sea it currently possesses (occupies) excluding the Tenedos, Imbros and Castellorizo is and is required to be given to Turkey. Apart from this, the Powers (States) have concluded that it is necessary to ensure satisfactory guarantees concerning the islands envisaged to be given to Greece and that Greece should guaranty Turkey that it shall not strengthen and use these islands for any naval or military purpose; and they have decided that concrete measures should be taken to prevent smuggling between the islands and ottoman Territory».
Η ανάγνωση του πρωτότυπου στα γαλλικά είναι η εξής:
«En conséquence les six Puissances ont décidé de remettre à la Grèce toutes les îles de la mer Egée actuellement occupées par elle, à l’exception de Ténédos et d’Imbros ainsi que de l’île de Castellorizo, qui doivent être restituée à la Turquie. Les Puissances ont, en outre, décidé que, en ce qui concerne les îles assignées à la Grèce, des garanties satisfaisantes devront leur être données ainsi qu’à la Turquie par le Gouvernement grec que ce îles ne seront ni fortifiées ni utilisées pour aucun but naval ou militaire et que des mesures effectives seront prises en vue de prévenir la contrebande entre les îles et le continent ottoman.»
Kαι στις δύο γλώσσες η αναφορά στο Καστελόριζο είναι άμεση. Αυτό σημαίνει ότι αν ισχύει ακόμα αυτό το κείμενο και ειδικά αυτό το απόσπασμα, τότε αυτό το νησί θα ανήκε στην Τουρκία, πράγμα το οποίο απορρίπτει η ιστορική πραγματικότητα και η σημερινή κατάσταση.
Ανεξαρτήτως του προπαγανδιστικού στόχου της Τουρκίας, η χρήση αυτού του κειμένου ανατρέπεται νομικά από το άρθρο 14 της Συνθήκης Ειρήνης του Παρισιού του 1947. Πιο συγκεκριμένα η πρώτη παράγραφός του είναι ως εξής:
«Italy hereby cedes to Greece in full sovereignty the Dodecanese Islands indicated hereafter indicated namely namely, Stampalia (Astropalia), Rhodes (Rhodos), Calki (Khalki), Scarpanto, Casos (Cassos), Piscopi (Tilos), Misiros (Nisyros), Calimnos (Kalymnos), Leros, Patmos, Lipsos (Lipso) Simi (Symi), Cos (Kos) and Castellorizo as well as the adjacent islets.»
Αντιλαμβανόμαστε ότι το σημερινό καθεστώς αυτών των νησιών καθορίζεται από το κείμενο της Συνθήκης του 1947 και όχι του 1914. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία πρέπει να το αποδέχεται αν εξετάσουμε αποκλειστικά αυτά τα δύο κείμενα. Η απόδειξη της τουρκικής αποδοχής αυτού του καθεστώτος εμφανίζεται άμεσα στο Άρθρο 15 της Συνθήκης της Λωζάνης την οποία υπέγραψε η Τουρκία τι 1923. Πριν εξετάσουμε το γνήσιο κείμενο της Λωζάνης αξίζει να σημειωθεί ότι αυτό το άρθρο δεν προβάλλεται στο έγγραφο που παρουσιάζει η Τουρκία σε διαπραγματεύσεις σε νατοϊκό πλαίσιο. Η εξήγηση είναι απλή και δίνεται από το ίδιο το κείμενο το οποίο παραθέτουμε:
Άρθρο 15 της Συνθήκης της Λωζάνης του 1923:
«Η Τουρκία παραιτείται υπέρ της Ιταλίας παντός δικαιώματος και τίτλου επί των κάτωθι απαριθμουμένων νήσων, τουτέστιν της Αστυπαλαίας, Ρόδου, Χάλκης, Καρπάθου, Κάσσου, Τήλου, Νισήρου, Καλύμνου, Λέρου, Πάτμου, Λειψούς, Σύμης και Κω, των κατεχομένων νυν υπό της Ιταλίας των νησίδων των εξ αυτών εξαρτωμένων, ως και της νήσου Καστελλορίζου».