4529 - Κρητικό ερώτημα
Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά Βίκυ Τσατσαμπά
– Ο χρυσός αιώνας της Κρήτης είναι λοιπόν τόσο σημαντικός στην ιστορία της Ευρώπης;
– Ίσως όχι στην ιστορία, αλλά η τέχνη είναι βέβαιο.
– Γιατί τέτοια βεβαιότητα;
– Είναι αυτή που είναι αγαπητή στον Γκρέκο!
– Ο El Greco ήταν, επομένως, Κρητικός.
– Ναι, ακριβώς.
– Γιατί είναι τόσο λίγο γνωστό;
– Επειδή οι άνθρωποι δεν διαβάζουν τα έργα του!
– Δεν ήξερα ότι είχε γράψει.
– Υπέγραψε.
– Στα ελληνικά;
– Πάντα.
– Ενδιαφέρον…
– Ήξερε ιταλικά, ισπανικά, ελληνικά, αλλά υπέγραφε ελληνικά.
– Είναι ενδεικτικό;;
– Εσύ να το δεις.
– Ήταν ο στόχος σου;
– Όχι. Παύση. Η προέλευσή του είναι ίσως άγνωστη, αλλά πρόκειται για την ιστορία της τέχνης.
– Λοιπόν, πού το πας;
– Υπήρξε άλλος ένας Κρητικός σε αυτόν τον αιώνα.
– Ποιο ήταν το όνομά του;
– Κορνάρος!
– Δεν μου λέει τίποτα.
– Δεν με εκπλήσσει.
– Ήταν καλλιτέχνης;
– Ποιητής και το πιο σημαντικό έργο του έχει τίτλο «Ερωτόκριτος».
– Είναι εντελώς άγνωστο για μένα.
– Tα εμπόδια της γλώσσας …
– Είναι πιθανό.
– Σκέψου τον «Δον Κιχώτη» του Θερβάντες είναι στην ίδια εποχή.
– Κατάλαβα.
– Κι όμως, πώς μπορείς να φανταστείς το μέγεθος του χωρίς να διαβάσεις τους δέκα χιλιάδες στίχους του έργου του.
– Έχεις δίκιο, αυτό είναι αδύνατο. Δεν υπάρχει μετάφραση;
– Όλες είναι τμηματικές, αλλά μία είναι πιστή στη μορφή του.
– Γιατί λοιπόν να μην το κάνουμε γνωστό;
– Χρειάζεται χρόνο. Ο Κορνάρος περίμενε εδώ και τέσσερις αιώνες …
– Τουλάχιστον, ορισμένοι άνθρωποι τον ξέρουν τώρα.
– Αλλά τι θα συμβεί στο μέλλον;