4323 - Περί Αραράτ και της δύναμης του
Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά: Κάτια Ρωσσίδου
Το Αραράτ δεν είναι απλώς ένα βουνό. Είναι το βουνό των Αρμενίων. Δεν είναι, λοιπόν, ένα σύμβολο, αλλά το σύμβολο. Όλα αυτά είναι απλά και γνωστά. Μόνο που είναι τόσο απλά που δεν γίνεται πια λόγος γι’ αυτά και είναι τόσο γνωστά που δεν διεκδικούνται πια.
Διότι το Αραράτ είναι αναμφισβήτητα ελεύθερο μέσα στην αρμενική σκέψη. Εν τούτοις, εξακολουθεί να παραμένει υπό την κατοχή των Τούρκων. Έτσι το σύμβολο του ελεύθερου πολιορκημένου δεν μπορεί παρά να δηλώνει «παρών» στη μνήμη μας. Αυτή η ιεροσυλία δεν είναι μόνο συμβολική. Διότι η επίθεση εναντίον των συμβόλων αντιπροσωπεύει πάντα το στόχο μιας στρατηγικής.
Οι Τούρκοι γενοκτόνοι δεν αρκούνται στην εθνική κάθαρση που διέπραξαν επί του εδάφους το οποίο ονόμασαν Τουρκία. Εσκεμμένα επέλεξαν να οικειοποιηθούν το αρμενικό σύμβολο που αντιπροσωπεύει το Αραράτ. Μόνο που το Αραράτ είναι πολύ μεγάλο ως σύμβολο για να τύχει τέτοιου χειρισμού. Το Αραράτ δεν ανήκει σε κανένα. Η μεγαλοσύνη του είναι το μόνο που ανήκει στον αρμενικό μύθο. Το Αραράτ δωρίζεται! Διότι το Αραράτ είναι ένα δώρο. Οι Αρμένιοι δεν είναι παρά οι φύλακες αυτού του δώρου, τίποτα περισσότερο, αλλά και τίποτα λιγότερο. Άρα, πώς τολμούν οι Τούρκοι να ιδιοποιούνται αυτό το σύμβολο; Εκμεταλλεύονται, βέβαια, τα αποτελέσματα της γενοκτονίας των Αρμενίων, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι έχουμε απαλλαγεί κάθε ευθύνης και κυρίως ενοχής. Η διεκδίκηση του Αραράτ δεν είναι ουτοπία. Όπως και το Αρτσάχ, αποτελεί μια πραγματικότητα και αυτή η πραγματικότητα είναι αρμενική. Το να θεωρούμε ότι το Αραράτ βρίσκεται σε τουρκικό έδαφος, ως προϋπόθεση για κάθε επόμενο συμπέρασμα, δεν είναι απλώς ένα στρατηγικό λάθος, αλλά συνεπάγεται ότι η σκέψη μας ελέγχεται από το τουρκικό δόγμα. Αποδεχόμενοι ότι αυτό το δεδομένο δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, γίνεται αδιαμφισβήτητο κι έτσι προσφέρει βάση στην τουρκική προπαγάνδα.
Οι Αρμένιοι αποτελούν ένα μικρό λαό πάνω στους γιγάντιους ώμους του Αραράτ. Ενώ η τουρκική προπαγάνδα δεν μπορεί να στηρίζεται παρά μόνο στη γενοκτονία για να δημιουργεί τα θεμέλια ενός τεχνητού κράτους. Αυτό το ζήτημα δεν είναι μόνο συμβολικό όπως το θεωρούν μερικοί αναλυτές των οποίων οι γνώσεις είναι μόνο θεωρητικές και κυρίως επιφανειακές για την πραγματικότητα των γεγονότων. Ο λόγος για τον οποίο ο μηχανισμός της τουρκικής προπαγάνδας ιδιοποιείται το Αραράτ, είναι η δυσκολία που έχει να διαγράψει την ίδια του την ύπαρξη, διότι το Αραράτ δεν μπορεί να λειτουργεί στον τομέα του αοράτου. Το Αραράτ δεν έχει εξαφανιστεί, είναι υπό την κατοχή στρατευμάτων που νομίζουν ότι κανείς δεν θα μπορούσε να τους αιφνιδιάσει σε μια διπλωματική συζήτηση. Αυτό που νομίζουν κατά βάθος είναι ότι αυτή η προοπτική είναι εντελώς εκτός πλαισίου τώρα και στο εξής. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να συμβεί. Διότι ακόμα και αν η αρμενική κυβέρνηση αισθάνεται αναγκασμένη να αποδεχτεί το απαράδεχτο, αυτό δεν συνεπάγεται ότι πρέπει κι εμείς να πράξουμε το ίδιο, κυρίως όταν βρισκόμαστε στη διασπορά. Είναι, λοιπόν, απαραίτητο να πλαισιώσουμε το Αραράτ και τη δύναμη του ως μία και μόνο οντότητα για να κατανοήσουμε πραγματικά το μεγαλείο του αρμενικού μύθου.