Η ανάγνωση των τετραδίων του Leonardo da Vinci δεν αφήνει μόνο την εντύπωση του πληθωρισμού, αλλά και της παγκοσμιότητας. Ο Leonardo da Vinci, όπως συχνά τον αδικούμε, δεν προσπαθούσε να εντυπωσιάσει με τις γνώσεις του. Εμπιστευόταν μόνο τη νοημοσύνη του, διότι ήταν η μόνη που τον βοηθούσε όταν δεν υπήρχαν γνώσεις σ’ έναν τομέα του κόσμου που δεν ήταν ακόμα επιστήμη. Το μεγάλο τετράδιό του Codice Atlantico ασχολείται με τόσους διαφορετικούς τομείς, ακόμα και στην ίδια σελίδα, που δεν έχει πλέον νόημα να τους διαχωρίσουμε, αν θέλουμε πράγματι να κατανοήσουμε τις επινοήσεις του. Το ίδιο ισχύει και για το τετράδιο του Windsor. Μάλιστα εκεί, βρίσκουμε και μερικές ενδείξεις για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η σκέψη του Leonardo da Vinci. Για παράδειγμα, σ’ ένα από τα σκίτσα του που αφορούν τη ροή του νερού για υδρολογικές μελέτες, τη συγκρίνει με τα μαλλιά. Δύο πράγματα που είναι φαινομενικά ανούσια για τον κοινό άνθρωπο, στη σκέψη του Leonardo da Vinci παρουσιάζονται ως δύο πλευρές του ίδιου νοητικού σχήματος, διότι έχει τη δυνατότητα και την ικανότητα να διακρίνει την ουσία μίας δομής ακόμα και αν προέρχεται από φευγαλέα και εφήμερα φαινόμενα. Στο τετράδιο Arundel, μελετά το ανθρώπινο σύστημα της αναπνοής. Το εξετάζει όμως και μηχανικά. Μάλιστα, δημιουργεί κι ένα αφαιρετικό μοντέλο που αναπαράγει τις ίδιες ιδιότητες για να μελετήσει τη δυνατότητα κατασκευής ενός υποβρυχίου. Η ριζοσπαστική σκέψη δεν σταματά πάνω σε συμβατικά όρια και στις απλοποιήσεις της κοινωνίας. Ερευνά ασταμάτητα κάθε πτυχή του κόσμου για ν’ ανακαλύψει τους γνωστικούς πυρήνες που ελέγχουν τις δεξαμενές έλξης των δυναμικών τροχιών των εννοιών. Ανιχνεύει τα νοητικά σχήματα για να βρει την ουσία των πραγμάτων. Στα χειρόγραφα της Γαλλίας Manuscrits A, B, C, D, E, F, G, H, I, K, L, ο Leonardo da Vinci παρουσιάζει έναν ολόκληρο κόσμο μέσα από το έργο του. Όταν μετρά τις αναλογίες του ανθρώπου ως πρόσωπο και ως κορμί, τα συγκρίνει με το άλογο και το σκύλο. Δεν παραμένει σ’ ένα μοναδικό πλαίσιο για να μην εγκλωβιστεί η σκέψη του και η δημιουργικότητά του. Η ανάλυση της πτήσης των πουλιών δεν είναι απλώς περιγραφική. Είναι μηχανική και μάλιστα και κυβερνητική, διότι εξετάζει και την ανάδραση της μηχανής, αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ορολογία του Wiener. Αν θέλουμε να καταλάβουμε το βάθος του έργου Trattato della Pittura, η μελέτη αυτών των χειρογράφων είναι απαραίτητη, διότι σε αυτά βρίσκουμε τα πρώτα στοιχεία και μάλιστα τα θεμέλια της οπτικής γωνίας, της προοπτικής, της σφαιρικής οπτικής. Το ίδιο ισχύει για τη μηχανική και την αρχιτεκτονική. Μέσω της γεωμετρίας, ο Leonardo da Vinci ερευνά δυναμικά τη στατική. Βασίζεται πάνω στις ιδιομορφίες και τις ανωμαλίες για να κατασκευάσει τις υλοποιήσεις της σκέψης μέσα σ’ ένα ενιαίο πεδίο. Στο Codici Foster εισχωρεί πιο θεωρητικά ακόμα στη στερεομετρία. Βλέπουμε την επιρροή των Στοιχείων του Ευκλείδη και της Summa του φίλου του Luca Pacioli, αλλά και το στόχο δηλαδή το έργο De Divina Proportione. Ενώ στο τετράδιο Codice Trivulziano, ο ειδικός της ομορφιάς, όπως τον θεωρούν μερικοί, εξετάζει τα χαρακτηριστικά της ασχήμιας. Δεν καταγράφει το ωραίο, αλλά την αλήθεια. Όπως και στα Codici di Madrid και στο Codice Hammer όπου ερευνά αστρονομικά φαινόμενα, είναι η παγκοσμιότητα του έργου του που μας αφήνει άφωνους. Δεν είναι μόνο πολυάριθμο, αλλά και πολυπλευρικό, δομημένο για να εργαστεί με την πολυπλοκότητα και την ποικιλομορφία του κόσμου.