3240 - Αρτσάχ και οδικές συγκοινωνίες
N. Lygeros
Λόγω της μορφολογίας του εδάφους του Αρτσάχ, ο πληθυσμός του εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις οδικές συγκοινωνίες. Βέβαια, αυτές εξαρτώνται άμεσα από το οδικό δίκτυο, μα όχι μόνο. Το οδικό δίκτυο είναι εκ φύσεως βραδυκίνητο στην ανάπτυξή του, ενώ οι οδικές συγκοινωνίες διαθέτουν μεγάλη δυναμική. Η ενίσχυση των οδικών συγκοινωνιών επιτρέπει μία τοπική σύγκρουση με ολικές επιπτώσεις. Στην πραγματικότητα, οι οδικές συγκοινωνίες εξ ορισμού θεωρούνται ότι εξυπηρετούν ολόκληρη την εδαφική έκταση του Αρτσάχ. Μόνο που αυτό δεν ισχύει στην πραγματικότητα και έτσι έχουμε χωριά που είναι απομονωμένα διότι δεν βρίσκονται κοντά σε κεντρικούς οδικούς άξονες. Ειδικά ορισμένες μονάδες παραγωγής γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων δεν μπορούν να χρησιμοποιούν άμεσα αυτούς τους άξονες. Όμως αυτή η τροφοδότηση του πληθυσμού είναι απαραίτητη. Έτσι δώσαμε κίνητρα στις φάρμες για να ενισχυθεί η ανάπτυξή τους. Αλλά αυτή η λύση εξυπηρετεί μόνο τοπικά. Στην πραγματικότητα, εάν η συγκεκριμένη φάρμα έχει αναπτυχθεί, τότε θα έχει τη δυνατότητα να παράγει περισσότερες ποσότητες υπερκαλύπτοντας τις τοπικές ανάγκες. Και έτσι, αναγκαστικά, είναι εξαρτημένη από υπηρεσίες διανομής. Η διανομή, λοιπόν, εξαρτάται από τις οδικές συγκοινωνίες, εφόσον το Αρτσάχ δεν μπορεί να στηριχτεί σε μια σιδηροδρομική δομή χωρίς να επενδυθούν μεγάλα κεφάλαια στον τομέα της κατασκευής σηράγγων. Όσον αφορά στις πλωτές μεταφορές, αυτές αποκλείονται de facto, δεδομένης της μορφολογίας του εδάφους. Γι’ αυτόν το λόγο, οι οδικές συγκοινωνίες είναι η βάση του προβλήματος. Εάν τις ενισχύσουμε, είναι δυνατόν να δημιουργηθεί μία δυναμική διάχυσης, ικανή να επηρεάσει ολικά τα σημεία παραγωγής και κατανάλωσης στο Αρτσάχ. Αυτό το μέτρο δεν πρέπει να είναι αναγκαστικά κυβερνητικό ούτε να βασίζεται σε απόλυτο μονοπώλιο το οποίο θα μπορούσε να παραλύσει τη χώρα σε περίπτωση προβλήματος. Αντιθέτως, η κυβέρνηση μπορεί να δώσει ειδικά κίνητρα έτσι ώστε οι οδικές συγκοινωνίες να είναι αποτελεσματικές, ικανές να τονώσουν την οικονομία συνολικά. Ακόμα ένα πλεονέκτημα αυτού του μέτρου, είναι η ευελιξία της υποδομής προς εφαρμογή. Αυτό συνεπάγεται ότι δεν μπορεί πλέον να αποτελεί εύκολο στόχο σε περίπτωση εχθρικής επίθεσης. Εξάλλου είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί το παράδειγμα της Κύπρου που στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στις οδικές συγκοινωνίες για τη διανομή των προϊόντων. Πρόκειται, λοιπόν, προπαντός περί πρωτοβουλίας εκ μέρους του Αρτσάχ και αναμφίβολα της διασποράς για επενδύσεις σ’ αυτόν τον τομέα, διότι δεν υπάρχουν αντικειμενικές τεχνικές δυσκολίες. Επιπλέον, αυτό βοηθά να συντονιστούν οι μη οργανωμένες επενδύσεις της διασποράς οι οποίες δημιουργούν οικονομική αστάθεια διότι δίνουν κυρίως τοπικές λύσεις χωρίς να υπολογίζουν καθόλου τις ανεπιθύμητες επιπτώσεις. Ενώ οι οδικές συγκοινωνίες μέσω του σημαντικού ρόλου τους βοηθούν να ενισχυθεί συνολικά η οικονομική κατάσταση του Αρτσάχ.