3071 - Στοιχεία τακτικής στην περιοχή Αγντάμ
Ν. Λυγερός
Η μελέτη της περιοχής Αγντάμ που βρίσκεται εκτός του σοβιετικού Ναγκόρνο Καραμπάχ, αλλά σίγουρα εντός του πραγματικού Αρτσάχ, είναι ουσιαστική σε επίπεδο τακτικής. Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να αντιληφθούμε ότι αυτή η περιοχή αντιπροσωπεύει μια ενδιάμεση ζώνη ως προς τα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν. Το πρόβλημα είναι ότι αυτό το ενδιάμεσο δεν αποτελεί εμπόδιο τακτικής. Το ανάγλυφο του εδάφους είναι υπερβολικά επίπεδο και δεν επιτρέπει να κρατηθούν σταθερές θέσεις. Διότι ακόμα και η πόλη Tigranakert μπορεί να περικυκλωθεί. Και αυτό είναι ακόμη χειρότερο για τις πόλεις Shkhlar, Bash Karvend, Chemenli, Gharadaghli, Kengenli. Για να κρατηθούν σ’ αυτή την περιοχή, είναι απαραίτητο να υπάρχει χωμένη και εμφυτευμένη άμυνα που να υποστηρίζεται από αεροπορική ενίσχυση. Όσον αφορά στο επιθετικό επίπεδο, δεν μπορεί να αρκείται σε ναρκοπέδιο. Σ’ αυτόν το σχηματισμό η εγκαταλειμμένη πόλη Αγντάμ είναι ένα κεντρικό σημείο, διότι ελέγχει μια κομβική διασταύρωση έξι δρόμων. Επιπλέον, η ίδια η δομή της πόλης προσφέρει δυνατότητες εσωτερικής άμυνας. Τα πέτρινα σπίτια δημιουργούν πολλά σημεία αγκίστρωσης με ένα σύστημα αυτοαποκλεισμού. Μ’ αυτόν τον τρόπο, η περιοχή Αγντάμ ως στοιχείο τακτικής, μας επιτρέπει να αντικρούσουμε μια μετωπική επίθεση χάρις στο βάθος της στρατηγικής. Έστω και αν δεν αποτελεί αδιαπέραστη γραμμή, επιτρέπει την καθυστέρηση μιας διείσδυσης, με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να προστατεύει τον άξονα Askeran–Stepanakert. Διότι ο άξονας αυτός, ως λωρίδα που ακολουθεί τον ποταμό Karkar, προσφέρει μια δυνατότητα εμβάθυνσης των γραμμών άμυνας καθώς και τον έλεγχο της πρωτεύουσας. Είναι, λοιπόν, απαραίτητο να υπάρχουν αντίμετρα με σύστημα ψαροκόκκαλων για να αντικρουστεί ένα ενδεχόμενο χτύπημα. Μόνο που πρέπει να αξιοποιηθεί η τακτική του ενδιάμεσου που προσφέρει η περιοχή Αγντάμ. Είναι, λοιπόν, εντελώς αδιανόητο να παραχωρηθεί αυτή η περιοχή χωρίς να διακινδυνεύει η καρδιά του Αρτσάχ. Μ’ αυτή την έννοια, είναι απαραίτητο να κρατηθούν αυτές οι θέσεις παρά την επιθυμία ορισμένων για διαπραγμάτευση. Έστω και αν θεωρητικά είναι δυνατόν να προβούμε σε συνοριακές διαπραγματεύσεις, αυτό δεν μπορεί να ισχύει για μια ενδιάμεση ζώνη αυτού του τύπου. Πρέπει να καταλάβουμε ότι πρόκειται για ένα κριτικό σημείο για την αμυντική δομή του Αρτσάχ στο σύνολό της και επιπλέον είναι απαραίτητο να αντισταθούμε σε κάθε διπλωματική προσπάθεια προς την αντίθετη κατεύθυνση. Τα στοιχεία τακτικής της περιοχής Αγντάμ είναι ξεκάθαρα. Οποιαδήποτε άλλη ανάλυση είναι μεροληπτική προς όφελος των Αζέρων. Έτσι, πέραν των ιστορικών μας διεκδικήσεων, η πολύπλευρη στρατηγική επιβάλλει να κρατήσουμε τις θέσεις μας έναντι των ύπουλων διπλωματικών επιχειρημάτων. Ακόμα και όσοι από εμάς δεν είναι βέβαιοι για τα δικαιώματά μας, οφείλουν να κατανοήσουν ότι ένα ιστορικό λάθος μπορεί να είναι στρατηγικό, όπως και ένα στρατηγικό λάθος γίνεται αναγκαστικά ιστορικό. Οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν νόημα εκτός αν διέπονται από το πνεύμα του διεθνούς δικαίου και αυτό δεν μπορεί να θέσει σε αμφισβήτηση την πραγματικότητα της αρμενικότητας. Ο αρμενικός λαός υπάρχει παρ’ όλα αυτά, όμως κινδυνεύει εάν οι δικοί του είναι πεπεισμένοι από εξωγενείς παράγοντες ότι πρέπει να προβούν σε αντιπαραχωρήσεις απελευθερωμένων εδαφών. Η ελευθερία έχει κόστος. Οι αγωνιστές του Αρτσάχ το έχουν αποδείξει. Τώρα εναπόκειται σε μας να τους δείξουμε την αξία της ελευθερίας.