Η κατανόηση του Γολοντομόρ δεν προέρχεται αποκλειστικά από τη φάση της εξόντωσης. Στην ουσία, χρειάζεται να καταλάβουμε ολόκληρη τη διαδικασία. Παρά τις αντιστάσεις μερικών στο να αποδεχτούν την πραγματικότητα της γενοκτονίας των Ουκρανών, το σταλινικό σύστημα άφησε αρκετά αποτυπώματα μέσα στη γραφειοκρατία του. Εξετάζοντας ορισμένα έγγραφα όπως την εγκύκλιο της OGPU nο 50062 όσον αφορά στα μέτρα που θα λαμβάνονταν για τον εκτοπισμό ενός εκατομμυρίου ατόμων στο Καζακστάν, μπορούμε να μετρήσουμε το εύρος του διατακτικού όπως αυτό διατυπώθηκε. Ο υπαρχηγός της OGPU, Iagoda, εκφράζεται ξεκάθαρα. Αναφέρεται σε ένα εκατομμύριο άτομα σαν να επρόκειτο για μια απλή μεταφορά εμπορευμάτων. Χρησιμοποιεί τον δήθεν ουδέτερο όρο «τάγμα εργασίας» αν και ο ρόλος του τελευταίου έχει σαφώς καθοριστεί. Μιλά γι’ αυτό σαν να πρόκειται για ατομική ιδιοκτησία. Θεωρεί την OGPU σαν το μοναδικό πρωτομάστορα και γι’ αυτόν το λόγο το τάγμα εργασίας δεν τίθεται στη διάθεση της βιομηχανίας. Για εκείνον, αυτό το ένα εκατομμύριο άνθρωποι δεν είναι παρά μία οικονομική μηχανή η οποία ρυθμίζεται να εξασφαλίζει μία ικανοποιητική απόδοση. Δίνει ακόμα και μέγιστο χρονοδιάγραμμα δύο ετών που θα επιτρέψει την αποδέσμευση του Κράτους από κάθε τροφοδοσία αυτού του τάγματος εργασίας, το οποίο αναγκάζεται να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη γεωργία, την αλιεία και τη βιοτεχνία. Ενώ είναι αδιανόητο στον τομέα της γεωργίας και της αλιείας να προβλεφθεί με βεβαιότητα η απόδοση, εφόσον οι κλιματικές συνθήκες αποτελούν περιοριστικό παράγοντα της εξέλιξής της. Εν τούτοις, ο υπαρχηγός της OGPU ορίζει επακριβώς στην εγκύκλιό του ότι οι εκτοπισθέντες θα πρέπει να είναι σε θέση να εκκαθαρίζουν μία εμπορεύσιμη παραγωγή. Άρα, το θέμα δεν είναι απλώς να έχουμε μια δομή αυτεξούσια, αλλά ικανή να παράγει αγαθά. Μέσα σε αυτές τις ρυθμίσεις, διακρίνουμε καθαρά τα χαρακτηριστικά ενός οράματος όλως παραδόξως καπιταλιστικού. Το μέσον για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος είναι να τεθούν σε εφαρμογή τα sovkhozes δημητριακών, ενέργειας και παραγωγής φθαρτών. Αυτό που αποτελεί ενδιαφέρον είναι ότι το έτος 1933, ενώ η διαδικασία είχε αρχίσει ήδη το 1932, ο υπαρχηγός της OGPU διατάζει να αλλάξει το σχέδιο καλλιέργειας του νεο-εγκατεστημένου τάγματος εργασίας. Επιμένει στο γεγονός ότι οι εκτάσεις για την καλλιέργεια των λαχανικών, πατατών, δημητριακών, χορταρ&#95 9;ν εκτοπισμό ενός εκατομμυρίου ατόμων στο Καζακστάν

7 Φεβρουαρίου 1933

Για τον Karoutski, R. P. της GPU του Καζακστάν, Alma-Ata

Για τον Bak, Περιφεριακό τμήμα της OGPU, Petropavlovsk (αντίγραφο)

Κατά τη διάρκεια της φετινής περιόδου χειμώνα-άνοιξης, προβλέπεται να εγκατασταθεί ένα νέο τάγμα εργασίας, περίπου ενός εκατομμυρίου ατόμων, στο νότιο και στο κεντρικό Καζακστάν (ειδικά στην επαρχία Atabasar και στον περίγυρο της λίμνης Teniz). Αυτό το τάγμα εργασίας, το οποίο θα ασχολείται με τη γεωργία, την αλιεία και τη βιοτεχνία, δεν θα τεθεί στη διάθεση της βιομηχανίας. Η OGPU είναι ο μόνος πρωτομάστορας όσον αφορά στην οικονομική εκμετάλλευση αυτού του τάγματος. Το σχέδιο της εκμετάλλευσης προνοεί όπως το κράτος θα πρέπει να είναι εξολοκλήρου αποδεσμευμένο από κάθε τροφοδοσία αυτού του τάγματος εργασίας εντός μεγίστου χρονοδιαγράμματος 2 ετών. Στη λήξη αυτού του χρονοδιαγράμματος, οι εκτοπισθέντες θα πρέπει να είναι σε θέση να εκκαθαρίζουν μία εμπορεύσιμη παραγωγή. Με αυτόν το στόχο, θα οργανωθούν sovkhozes δημητριακών, κτηνοτροφίας και παραγωγής φθαρτών. Όσον αφορά στο νεο-εγκατεστημένο τάγμα εργασίας, το σχέδιο καλλιέργειας 0α πρέπει να αλλάξει για το 1933· οι εκτάσεις για την καλλιέργεια των λαχανικών, πατατών, δημητριακών, χορταρικών θα πρέπει να αυξηθούν σημαντικά. […]

Ο υπαρχηγός της OGPU, Iagoda