Για να απλοποιήσουμε έννοιες είμαστε διατεθειμένοι να τις εκφυλίσουμε με το πρόσχημα της γενικής κατανόησης. Με αυτό τον ύπουλο τρόπο μερικοί ειδικοί μετατρέπονται σε ειδικούς της μάζας. Δεν τους αρκεί να κατακερματίζουν την έννοια της νοημοσύνης πρέπει να θέσουν και κανόνες στη δημιουργικότητα. Το πιο επιφανειακό παράδειγμα είναι ο «κανόνας των 10 ετών».

«Προκειμένου κάποιο άτομο να παράγει δημιουργική εργασία, τέτοια που να αποσπάσει ευρεία αναγνώριση και αποδοχή, πρέπει να έχει καταδυθεί για 10 τουλάχιστο χρόνια στο αντικείμενο της δράσης του. Δέκα χρόνια εμβάθυνσης στο πεδίο απόκτησης εμπειριών και εξάσκησης φαίνονται αναγκαία για τη δημιουργική παραγωγή που αφήνει τα ίχνη της στην ιστορία».

Αυτός ο κανόνας είναι το αποτέλεσμα μιας έρευνας πάνω στη δημιουργικότητα αλλά σε ένα γενικό πλαίσιο, με άλλα λόγια μαζικό. Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι παρουσιάζεται ως μια απόλυτη γνώση ενώ δεν μπορεί σε αυτό το στάδιο παρά να είναι φαινομενική εφόσον η έρευνα είναι αποκλειστικά εμπειρική. Δίχως να εφαρμόσουμε το απόλυτο κριτήριο του Karl Popper, είναι εύκολο να απορρίψουμε αυτόν τον κανόνα και σε πολλούς τομείς, ακόμα και αν ο βασικός πυρήνας τους είναι η νοημοσύνη.

Η απλή εξέταση της ιστορίας των επιστημών και των μαθηματικών είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για την επίτευξη του στόχου μας. Αλλά το ίδιο ισχύει και σε καλλιτεχνικούς τομείς όπως η μουσική και η ποίηση για να μη χρησιμοποιήσουμε το θέατρο. Ονόματα υπάρχουν πολλά που με την ύπαρξή τους και μόνο κατεδαφίζουν αυτόν τον κανόνα. Το θέμα μας εδώ δεν είναι να κάνουμε έναν κατάλογο αντιπαραδειγμάτων αλλά να αναδείξουμε την ουσία του προβλήματος.

Όμως, η δημιουργικότητα σχετίζεται ελάχιστα – αλλά θετικά – με τη νοημοσύνη. Πολλοί ειδικοί του τομέα δεν τη χρησιμοποιούν ως παράμετρο στις έρευνές τους ακόμα και αν υπάρχει έμμεσα σε μερικές μορφές της γνώσης με την ευρύτερη έννοια της. Κατά συνέπεια, όταν προσπαθούν να βρουν γενικούς κανόνες ξεχνούν την επιρροή της πάνω στο τελικό αποτέλεσμα της έρευνάς τους. Πιο συγκεκριμένα ξεχνούν ή θέλουν να ξεχάσουν για διάφορους λόγους ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι είναι και δημιουργικοί και προικισμένοι. Αυτή η ειδική κατηγορία ανθρώπων που έχει διαμορφώσει πολλές φορές την ιστορία της εξέλιξης της ανθρωπότητας δεν ακολουθούν τον κανόνα των 10 ετών. Συχνά η εξήγηση είναι απλοϊκή. Η κοινωνία δεν μπόρεσε και μερικές φορές δεν θέλησε να τους αποδεκτεί και δεν μπόρεσαν να εξελιχθούν και να αναπτυχθούν μέσα της. Εξέφρασαν με έναν δημιουργικό τρόπο τις ανακαλύψεις τους, τις εφευρέσεις τους, τις συνθέσεις τους και αποχώρησαν. Το έργο τους δεν ανήκει στην κοινωνία που χρειάζεται 10 χρόνια για να τους αναγνωρίσει, αλλά στην ανθρωπότητα.