Ο Αλέξανδρος Καραθεοδωρής ως μεταφραστής έχει αφήσει ένα τεράστιο συγγραφικό έργο. Βέβαια, είναι πιο γνωστός για τις μαθηματικές του μεταφράσεις διότι έχουν εκδοθεί ήδη από την εποχή του. Όμως ως διπλωμάτης είχε την ανάγκη να γνωρίζει τον διαχρονικό ρόλο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Είναι, λοιπόν, αναμενόμενο να έχει μεταφράσει και ιστορικά έγγραφα. Η καταγραφή του ενός από αυτά τα έγγραφα μάς δίνει ήδη πολλές πληροφορίες και για την ιστορία της Ελλάδας όταν ήταν τουρκοκρατούμενη, αλλά και την ώρα της επανάστασης. Ένα από τα πιο σημαντικά σημεία είναι ο ρόλος του Αλή Πασά. Στη μετάφρασή του, ανακαλύπτουμε την άποψη και όχι μόνο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πιο συγκεκριμένα, ο ιστοριογράφος της Υψηλής Πύλης αναλύει τον ρόλο που έπαιξε στην ελληνική επανάσταση και αποδεικνύει ότι δεν ήταν αυτός που την προκάλεσε αλλά εκείνος που την εκμεταλλεύτηκε. Μαθαίνουμε, λοιπόν, μέσω της μετάφρασης του Αλέξανδρου Καραθεοδωρή ότι ο Αλή Πασάς είχε έναν Έλληνα γιατρό που έπαιξε τον ρόλο του Εφιάλτη για το γένος μας. Τον έστειλε στη Βιέννη όπου ήξερε ότι υπήρχαν διάφορες προετοιμασίες από τη Φιλική Εταιρεία -στο κείμενο ονομάζεται μυστική εταιρεία. Αυτός ο γιατρός που ονομάζεται Λουκάς έρχεται σε επαφή με τους δικούς μας στη Βιέννη και καταφέρνει να τους ξεγελάσει. Τους εξηγεί μάλιστα ότι μπορεί να μεταφέρει μυστικές επιστολές στην κατεχόμενη Ελλάδα. Οι δικοί μας κάνουν το θανάσιμο λάθος να τον εμπιστευτούν και του δίνουν τις επιστολές, τις οποίες παραδίδει στον Αλή Πασά. Με αυτά τα αποδεικτικά στοιχεία, ο Αλή Πασάς ξεσκεπάζει τους δικούς μας αγωνιστές και εκκλησιαστικούς. Όμως, με τη μετάφραση του Αλέξανδρου Καραθεοδωρή μαθαίνουμε και άλλα που εξηγούν και την τελική καταδίκη του Αλή Πασά. Μέσω ενός εμπιστευτικού εγγράφου του ίδιου του Σουλτάνου, ο ιστοριογράφος διηγείται ότι ο Αλή Πασάς είχε στείλει δύο Αλβανούς να εξοντώσουν έναν εχθρό του στην Κωνσταντινούπολη. Όμως η απόπειρα απέτυχε και ένας από τους δύο Αλβανούς θανατώθηκε αμέσως. Αυτή η κίνηση του Αλή Πασά τον καταδίκασε οριστικά και γνωρίζουμε τις εξελίξεις ακόμα και από την παράδοση. Αντιλαμβανόμαστε, όμως, τον ουσιαστικότατο ρόλο που παίζει ο Αλέξανδρος Καραθεοδωρής για την ιστορία. Ο συνδυασμός των γνώσεών του της γλώσσας με τη θέση του, του επέτρεπε να έχει πρόσβαση σε εμπιστευτικά αρχεία όπου περιγράφονται οι λεπτότητες της ιστορίας που συνήθως παραμένουν άγνωστες. Επιπλέον, ανακαλύπτουμε την επίσημη προσέγγιση των γεγονότων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία σε μία τόσο κρίσιμη περίοδο για την Ελλάδα. Οι πληροφορίες είναι τόσο πολύτιμες που θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο όχι μόνο να μελετηθούν, αλλά να γίνουν και ευρύτερα γνωστές στην Ελλάδα. Διότι αυτός ο εθνικός θησαυρός που αποτελεί η οικογένεια Καραθεοδωρή είναι και η ιστορία μας.