Με την ήττα της Ελλάδας στον πόλεμο του 1897, τα δεδομένα άλλαξαν ακόμα κι αν σε τοπικό επίπεδο δεν έγινε κατανοητό στην Κρήτη ότι θα υπήρχε καθυστέρηση όσον αφορά στην Ένωση. Και τα γεγονότα του 1898 ενίσχυσαν αυτήν την κατάσταση που ήταν πια απόλυτα εξαρτημένη της γενικής κατάστασης, ενώ υπήρχαν προσπάθειες να αποκρύψουν αυτό το στρατηγικό δεδομένο. Είναι μάλιστα σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία πρότεινε την ανταλλαγή της Κρήτης με τη Θεσσαλία. Κι όσοι πιστεύουν ότι αυτή δεν είχε νόημα για την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στην πραγματικότητα είχε αντιληφθεί από τότε το τέλος της κρητικής διαδικασίας κι επανήλθε επί της ουσίας σε μία πρόταση που είχε κάνει ήδη στο Συνέδριο του Βερολίνου το 1878, επίσης ενίσχυσε με αυτή την προσέγγιση και το θέμα της στρατηγικής συνεκτικότητας που εξηγούσε και την τροποποίηση της Συνθήκης Αγίου Στεφάνου, για να πάρει πίσω το νότιο μέρος της Βουλγαρίας. Από την άλλη, για να μην ενοχληθεί η Οθωμανική Αυτοκρατορία, αποφασίστηκε να καθυστερήσει η Ένωση και να προτιμηθεί η αυτονομία ως ενδιάμεση λύση που παρουσιάζεται ταυτόχρονα σε τοπικό επίπεδο βέβαια ως ένας συμβιβασμός που οδηγούσε στην ανεξαρτησία. Βλέπουμε επίσης διαφορές μεταξύ των τοπικών υπεύθυνων που προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση δίνοντας διχασμένες πληροφορίες με μεγάλη απόκλιση και μεταξύ τους αλλά και με την πραγματικότητα της εποχής αλλά και των επομένων χρόνων. Έτσι βλέπουμε ότι ενώ δεν υπάρχει επί της ουσίας το τουρκικό στοιχείο, η καθυστέρηση για την Ένωση με την Ελλάδα παρέμενε δίχως να υπάρχει κάποιος σημαντικός λόγος. Διότι η πολιτική διαμάχη δεν είχε στρατηγικό σκοπό αλλά μόνο τακτικές κινήσεις σε τοπικό επίπεδο.