20711 - Από την ευαισθησία στο απρόβλεπτο
Ν. Λυγερός
Η βασική προϋπόθεση των οπαδών της εξόδου, είναι ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα με την οικονομική κατάσταση, γιατί βέβαια όχι μόνο δεν πιστεύουν στην έννοια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά δεν υπολογίζουν καθόλου τα θέματα της ενέργειας και της στρατηγικής. Παλαιότερα θεωρούσαν ότι το όλο θέμα είναι αποκλειστικά τεχνικό και οικονομικό. Βέβαια με τα νέα δεδομένα πρέπει να αποδεχθούν ότι πρέπει να υπάρχει και πολιτική βούληση. Τώρα πρέπει να αποδεχτούν ότι δεν γίνεται να προβλέψουν όλες τις εξελίξεις. Έτσι γίνεται όταν ανακαλύπτεις ότι διαθέτεις ένα μοντέλο που είναι ευαίσθητο στις αρχικές συνθήκες και τότε ακόμα και η οικονομία καταλήγει στην καλύτερη περίπτωση στη θεωρία του χάους. Στην πραγματικότητα υπάρχει και ένα άλλο θεωρητικό πρόβλημα κι είναι το πέρασμα από τη μικροοικονομία στη μακροοικονομία. Πιο μορφοκλασματικά έχουμε ένα πρόβλημα αλλαγής κλίμακας που είναι πιο ισχυρό ακόμα και από μια διακλάδωση με καταστροφή. Σε αυτή τη φάση προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν την έννοια της εμπειρίας δεκαετιών, δίχως να υπολογίσουν ότι η εμπειρία στη στρατηγική είναι απλώς το συνονθύλευμα των λαθών κι οι ιδιομορφίες είναι πιο συχνές απ’ ό,τι προβλέπει η κλασσική οικονομική θεώρηση.