ΜΕΡΟΣ 2°

-Μέσα σε ένα μάθημα («Μικρασία: εκστρατεία και καταστροφή») γίνεται αγωνιώδης προσπάθεια να …χωρέσουν αφ ενός μεν οι θεματικές ενότητες που προβλέπει το Αναλυτικό Πρόγραμμα (ΦΕΚ τ. Β΄, ΠΔ 303/13-3-2003, σελίδα 3938): «Η Θράκη, η Μικρά Ασία και ο Πόντος, κέντρα ακμαίου ελληνισμού», «Ο μικρασιατικός πόλεμος καταλήγει σε ήττα των Ελλήνων», αφ ετέρου δε να προσεγγιστούν οι προβλεπόμενοι στην ίδια σελίδα διδακτικοί στόχοι: «Να εκτιμήσουν (οι μαθητές) τη συμβολή του ελληνισμού της Θράκης, της Μ. Ασίας και του Πόντου στην ανάπτυξη του ελληνικού κράτους», «να γνωρίσουν τα κυριότερα γεγονότα του μικρασιατικού πολέμου», «να κατανοήσουν ιστορικές έννοιες, όπως: συνθήκη, σύμμαχοι, εθνική συμφορά, να κάνουν συσχετισμούς και να οδηγούνται σε γενικεύσεις» και «να κατανοήσουν τους λόγους που οδήγησαν στη μικρασιατική καταστροφή». Εκτιμούμε ότι πρόκειται για μια φιλότιμη προσπάθεια αποφυγής αναφορών σε κορυφαία ιστορικά δεδομένα της νεότερης Ελλάδας. Σ’ αυτό το πλαίσιο θα ήταν υπερβολή προφανώς να απαιτήσουμε τις αναφορές πχ στην (θεμελιωμένη πλέον σε έργα με χιλιάδες τεκμήρια όπως πχ στο 14τομο έργο του Καθηγητή Κ. Φωτιάδη) γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, ή έστω σε πτυχές της ζωής των Ελλήνων στο μικρασιατικό χώρο, για να προσεγγιστούν έστω οι προαναφερθέντες διδακτικοί στόχοι. Αντ’ αυτών παρατίθενται: α) Στη σελίδα 101 η άποψη του Κεμάλ για την κατοχή της Σμύρνης (κάτω, όπου φαίνεται η πλήρης άγνοια από τους συγγραφείς της τουρκικής πραγματικότητας με την ανακάλυψη από τον ίδιο «τουρκικού έθνους» εν έτει 1919, διαφορετικά οι συγγραφείς μάλλον θα επέλεγαν άλλη πηγή):

Ο Κεµάλ αναφέρει (1919): «Η Ελληνική κατοχή της Σµύρνης, του µοναδικού λιµανιού και κοσµήµατος της […] Τουρκίας υποχρεώνει το τουρκικό έθνος να αναλάβει τις ευθύνες του απέναντι στην Ιστορία…»

β) Στο γλωσσάρι της σελίδας 100 (κάτω) μια εξιδανικευμένη εικόνα του Κεμάλ (και μάλιστα Ατατούρκ) :

Κεµάλ Ατατούρκ: ο ηγέτης του απελευθερωτικού αγώνα των Τούρκων και µετέπειτα πρόεδρος της Τουρκικής ?ηµοκρατίας

γ) Στη σελίδα 102, 2 εικόνες από τον Πόντο (Φροντιστήριο Τραπεζούντας και

εικόνα (πάνω) με τη λεζάντα «Χορός Ποντίων στην Τραπεζούντα. Κάρτα των αρχών του 20 ου αιώνα», παρουσιάζοντας έτσι την εύθυμη, λαογραφική πλευρά του ποντιακού ελληνισμού, ενώ οι ίδιοι οι Γάλλοι στην κάρτα αυτή δίνουν μάθημα και σε μας: μεγεθύνοντας την εικόνα αυτή, διαβάζουμε τη γαλλική λεζάντα: «Ενθύμιο Τραπεζούντας. Εθνικός χορός ‘‘Σέρρα”».

γ) Στην ίδια σελίδα (102) εικόνα της Πριγκήπου, δ) μια εικόνα από πίσω και λίγο ψηλά της Ευαγγελικής σχολής Σμύρνης και στο βάθος του ναού του Αγίου Γεωργίου, όπου δίδεται η αίσθηση της υποβάθμισης της ελληνικής παρουσίας στη «Γκιαούρ Ισμίρ» (τη «Σμύρνη των απίστων» ) όπως την ονόμαζαν οι Οθωμανοί και ε) Η μαρτυρία μιας Μικρασιάτισσας στην ίδια σελίδα.
Μ’ αυτά ούτε οι θεματικές ενότητες παρατίθενται, ούτε οι διδακτικοί στόχοι του αναλυτικού προγράμματος προσεγγίζονται.

-Στη σελίδα 103 το μάθημα αρχίζει όπως φαίνεται κάτω και στη συνέχεια στο γλωσσάρι της ίδιας σελίδας ενώ αναμένουμε ένα ορισμό της «Μικρασιατικής καταστροφής, ως τέτοια ορίζεται πάλι η ελληνική ήττα στη Μικρασία:

Με την ήττα των ελληνικών στρατιωτικών δυνάµεων στη Μικρά Ασία, το 1922, και τη Μικρασιατική Καταστροφή

µικρασιατική καταστροφή: ονοµάζεται η ελληνική ήττα στη Μικρασία

-Στην εικόνα 5.39 της ίδιας σελίδας, αν και φαίνεται η Σμύρνη να καίγεται, στη σχετική λεζάντα δεν υπάρχει ούτε υπαινιγμός για την πυρπόληση της πόλης.

-Η σελίδα 104, η πηγή 5.43 (κάτω), αν και αναφέρεται στην έξοδο των προσφύγων από τη Μικρασία, όμως ως τόποι προέλευσης των προσφύγων παρουσιάζονται και η Βουλγαρία και η Ρωσία και «Διάφοροι τόποι»:

Τόπος προέλευσης των προσφύγων Μικρά Ασία 626.954 Θράκη 256.635 Πόντος 182.169 Κωνσταντινούπολη 38.458 Βουλγαρία 49.027 Ρωσία 58.526 ?ιάφοροι τόποι 10.080 Σύνολο 1.221.849 Πηγή: Πετσάλης Α., Η δηµοσιονοµική αντιµετώπι- σις του προσφυγικού προβλήµατος, Αθήνα 1930,

-Στη σελίδα 105, στις εικόνες 5.45 και 5.46 (όπου αποτυπώνονται εικόνες Μικρασιατών προσφύγων στην Ελλάδα), η πραγματικότητα των Ελλήνων παρουσιάζεται πολύ πιο σκληρή σε σύγκριση με τις εικόνες κατά την καταστροφή στο χώρο της Τουρκίας. Παρουσιάζεται δηλαδή το αποτέλεσμα και όχι η αιτία της καταστροφής.

-Στο χρονολόγιο της σελίδας 106 (μάθημα: «Κοινωνία και κράτος στο Μεσοπόλεμο»), ο Μεταξάς εμφανίζεται στο ίδιο επίπεδο με το Χίτλερ και το Μουσολίνι. Όμως στην πραγματικότητα βρίσκεται σε άλλο πλαίσιο. Θα μπορούσε πχ να βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τον Παπαδόπουλο. Δεν προκάλεσε πολέμους και δεινά σε άλλους λαούς όπως οι άλλοι δύο.

-Σ’ όλη τη σελίδα 107 αποτυπώνεται η ανιαρή εμμονή στις γυναίκες και στο ρόλο τους, που χαρακτηρίζει όλο το βιβλίο («η διεκδίκηση της γυναικείας ψήφου»).

-Σελίδα 109 («Ο Β΄Παγκόσμιος πόλεμος»): Η ρίψη της ατομικής βόμβας στο Ναγκασάκι και τη Χιροσίμα τοποθετείται στο ίδιο επίπεδο με το Ολοκαύτωμα των Εβραίων. Ο στόχος είναι πολιτικός κι όχι πραγματικός: να πλήξει τους Αμερικανούς.

-Σελίδα 112 («Κατοχή, Αντίσταση, Εμφύλιος»): Πουθενά δεν αναφέρεται ο Ε.Λ.Α.Σ.

-Ίδια σελίδα, στο χρονολόγιο: από τυπογραφικό λάθος, ο Εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα εμφανίζεται να κράτησε… 17.000 περίπου χρόνια (1946-19449).

-Σελίδα 118 («Η στρατιωτική δικτατορία»): Στο χρονολόγιο απουσιάζει παντελώς η αναφορά σ’ ένα κορυφαίο εθνικό ζήτημα, που συνδέεται με τη δικτατορία: Η εισβολή στην Κύπρο.

-Σελίδα 121 («Το κυπριακό ζήτημα»): Παρουσιάζεται (κάτω) η δημιουργία του ψευδοκράτους να έγινε όχι το 1983 που είναι το σωστό, αλλά το 1974. Επί πλέον η άποψη περί «διχοτόμησης» του νησιού που επίσης εμφανίζεται στο κείμενο (κάτω) δεν είναι αντικειμενική, έχει μια συγκεκριμένη πολιτική

Τον Ιούλιο του 1974, η ελληνική χούντα προσπαθεί µε πραξικόπηµα να ανατρέψει τον πρόεδρο της Κυπριακής ?ηµοκρατίας. Η Τουρκία εισβάλλει τότε στην Κύπρο και τα στρατεύµατά της καταλαµβάνουν το βόρειο τµήµα του νησιού. Σχηµατίζουν εκεί ένα τουρκοκυπριακό κράτος, το οποίο δεν αναγνωρίζεται από τη διεθνή κοινότητα. Μεγάλος αριθµός Ελληνοκυπρίων εκτοπίζεται βίαια και το νησί διχοτοµείται.

προέλευση. Υποστηρίχθηκε πχ ότι όσοι δεν αποδέχθηκαν το σχέδιο Ανάν για την Κύπρο, προτιμούν τη διχοτόμηση. Όμως το 2004 εντάχθηκε στην ΕΕ η Κύπρος ως ενιαίο κράτος. Συνεπώς ο όρος «διχοτόμηση» δεν ισχύει.

-Σελίδα 122, εικόνα 5.100. Οι Κύπριοι αγωνιστές εμφανίζονται να εκτελούνται. Όμως στην πραγματικότητα όχι απλώς εκτελούνται, αλλά απαγχονίζονται από τους Άγγλους.

-Γενικά σ’ όλες τις αναφορές στο κυπριακό, δεν υπάρχει πουθενά απεικόνιση με τους Τούρκους εισβολείς.

-Το ερώτημα της Σύνθεσης στο τέλος της σελίδας 123 (κάτω) εξισώνει το