19002 - Η πολιτισμική σκέψη του Περικλή
Ν. Λυγερός
Η πολιτισμική σκέψη του Περικλή δεν είναι ανάγκη να αποδείξει τη διαχρονικότητά της, αφού ο καθένας μπορεί να δει το ίχνος της μέσα στην ιστορία της Ανθρωπότητας. Έχει ενδιαφέρον ν’ αντιληφθούμε ότι στη σκέψη του στρατηγιστή, ο πολιτισμός δεν είναι ούτε μια λεπτομέρεια ούτε δευτερεύον. Βασίστηκε στην ενέργεια και τη στρατηγική, για να χτίσει μια ηγεμονία στη θάλασσα αλλά ταυτόχρονα ως γνώστης της επιστήμης και των τεχνών ερμήνεψε το εργαλείο του πολιτισμού όχι απλοϊκά δίνοντάς του μόνο μια πολιτική διάσταση, αλλά μια πολλαπλότητα που του επέτρεψε να κάνει τη διαφορά. Η πολιτισμική σκέψη του Περικλή βασίζεται σε αξίες κι όχι μόνο σε αρχές και γι’ αυτόν το λόγο επέλεξε το διαχρονικό. Ο Περικλής δεν έκανε μόνο φεστιβάλ για να μην έχει έξοδα, αλλά στο τέλος της ημέρας δεν απομένει τίποτα. Ο Περικλής δεν έβλεπε την οικονομία ως τον απώτερο στόχο των πάντων. Την είχε απλώς ως ενδιάμεσο, τίποτα παραπάνω. Ο Περικλής δεν έκανε επενδύσεις δίχως στρατηγικό σχέδιο. Ο πολιτισμός με τον Περικλή έγινε η αιχμή του δόρατος της στρατηγικής του. Διότι το πολεμικό ναυτικό το φοβάσαι και το σέβεσαι, ενώ τον πολιτισμό τον θαυμάζεις και αυτό είναι ακόμα πιο ανθεκτικό. Και ο στόχος της στρατηγικής δεν είναι το βέλτιστο, αλλά η ανθεκτικότητα. Με τον πολιτισμό ο Περικλής θωράκισε τον Ελληνισμό, όπως ο Θεμιστοκλής τον είχε προστατέψει με τον στόλο. Είναι ένα βήμα πιο πέρα και ο Περικλής το έκανε.