Πολλοί πρόσφυγες της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου θεωρούν ότι οι υποθέσεις τους είναι δυσκολότερες από εκείνες της Κύπρου. Στην πραγματικότητα, έχουν ξεχάσει ή δεν γνωρίζουν τα άρθρα της Συνθήκης της Λωζάννης που προσφέρουν ένα πολύ θετικό πλαίσιο. Με άλλα λόγια, η Τέταρτη Διακρατική ή ακριβέστερα η ανάλογή της δεν είναι απαραίτητη διότι υπάρχει ήδη η Συνθήκη. Ένα άλλο κοινό στοιχείο είναι ότι το κτηματολόγιο διευκολύνει τις υποθέσεις μας, πράγμα το οποίο θα ήταν ανέφικτο στον ελλαδικό χώρο για ευνόητους λόγους. Συνεπώς, οι πρόσφυγες της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου –περιοχές που ανήκουν στις εξαιρέσεις των ανταλλαγών πληθυσμών της Συνθήκης– πρέπει αντιθέτως να χρησιμοποιήσουν τα παραδείγματα της Κύπρου για να διεκδικήσουν δυναμικά τα ανθρώπινα δικαιώματά τους. Αν υπάρχει διαφορά, προέρχεται από το κληρονομητήριο. Η Τουρκία έχει δεχθεί το δικαίωμα της ατομικής προσφυγής. Η υπόθεση Λοϊζίδου άρχισε το 1989 και η Τέταρτη Διακρατική έγινε το 1996, ενώ η υπόθεση Φωκά άρχισε μόλις το 2002. Αυτή η μεγάλη καθυστέρηση εξηγείται με τις εθνικές μας επιλογές στο παρελθόν. Όμως οι προσφυγές των Ελλήνων μπορεί να γίνουν ανεξάρτητα από την εθνική πολιτική διότι ανήκουν στα ανθρώπινα δικαιώματα που αποτελούν μία από τις σημαντικότερες βάσεις του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Το πρώτο βήμα αυτών των νέων προσφυγών είναι η έκδοση του κληρονομητηρίου. Αυτή είναι η πρώτη επαφή του πρόσφυγα με το παρελθόν της ιδιοκτησίας του. Αυτό γίνεται εξαιτίας της παρόδου του χρόνου διότι μπορεί οι ιδιοκτήτες του 1923, του 1955 ή και του 1964 να έχουν αποβιώσει. Αν η Τουρκία δεν εκδώσει το κληρονομητήριο, τότε ο πρόσφυγας μπορεί να προσφύγει κατευθείαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Στην άλλη περίπτωση όμως, πρέπει να εξαντλήσουμε τα ένδικα μέσα της Τουρκίας. Γίνεται η προσφυγή στο ακυρωτικό της Άγκυρας και ακολουθεί η έφεση, συνολικά όμως πρόκειται για ένα χρονικό διάστημα της τάξης των δώδεκα μηνών όχι παραπάνω. Ύστερα σε κάθε περίπτωση, οι υποθέσεις της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου ακολουθούν την ίδια διαδικασία με τις υποθέσεις της Κύπρου. Τα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι δύο. Το πρώτο αφορά την περιγραφή της περιουσίας του πρόσφυγα και το δεύτερο την εξουσιοδότηση του δικηγόρου του. Δεν χρειάζεται τίποτα άλλο και το συνολικό κόστος της ευρωπαϊκής προσφυγής είναι το ίδιο και για την Κύπρο και για την Ελλάδα. Συνολικά υπάρχουν 11.000 ιδιοκτησίες Ελλήνων ομογενών στην Τουρκία από τις οποίες 900 προέρχονται από τους απελαθέντες. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν την τάξη μεγέθους του προβλήματος της Τουρκίας ειδικά σε αυτήν τη φάση που βρίσκεται όχι μόνο γεωστρατηγικά αλλά και δικαστικά με τις περισσότερες από 1400 κυπριακές προσφυγές που εκκρεμούν εναντίον της. Τώρα τίποτα δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων των προσφύγων της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου.