180 - Επεισόδιο 1: Η επιστροφή από την εξορία και η αποστολή του Ορέστη
Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου
|
Μπροστά στην πύλη των Λεόντων στις Μυκήνες. Η ορχήστρα είναι άδεια, φωτισμένη με ένα πολύ ζωηρό φως. Αποπνέει μια αίσθηση ζεστασιάς. Ο Ορέστης και ο Πυλάδης μπαίνουν στη σκηνή από τα δεξιά. Ο Πυλάδης βρίσκεται πάντα στα δεξιά του Ορέστη. Ο Ορέστης κατευθύνεται προς το κέντρο. Ο Ορέστης φιλά το χέρι του και στη συνέχεια σκύβοντας αγγίζει το χώμα με συγκίνηση. Ορέστης Πυλάδη, φίλε μου, ιδού η γη των προγόνων μου. Πάνω σε τούτη τη γη γεννήθηκαν η σκιά και το φως, το έγκλημα και η τιμωρία. Πυλάδης Εδώ λοιπόν είν’ η πατρίδα σου; Ορέστης Ναι! Χίλιες φορές ναι! Περιμένω αυτή τη στιγμή εδώ και τόσα χρόνια που έχω την εντύπωση πως γεννήθηκα μ’ αυτή τη λαχτάρα· την ώρα της πατρίδας μου, το φιλί της γης μου. Πυλάδης Εδώ, ο ήλιος έχει μια σπάνια ένταση. Ορέστης Είν’ ο ήλιος της δικαιοσύνης, ο τρομερός. Αυτός ο κόσμος είναι δεμένος με τον ήλιο όπως ο μύθος με την ιστορία. Αναγνωρίζω την πατρίδα μου από τη μυρωδιά της ζέστης της. Πυλάδης Νιώθω τη γεύση του αρώματός της. Ορέστης Στη χώρα των ιδεών και των αντιθέσεων, είμαστε ακατάπαυστα πλημμυρισμένοι από φως και πεθαίνουμε, ωστόσο, διψασμένοι. Πάνω σε τούτη τη γη με τον ορίζοντα ώχρας, όπου φύτρωσε το πράσινο του κυπαρισσιού, ο χρόνος δεν κλαίει παρά μόνο σπάνια. Πυλάδης Κι η θάλασσα; Ορέστης Ένα κομμάτι ουρανού πεσμένο πάνω στη γη. Πυλάδης Κι όμως, Ορέστη, έχω την παράξενη αίσθηση πως μια ομίχλη κρύβει την πραγματική φύση αυτού του τοπίου. Ορέστης Η ομίχλη αυτή είναι παρούσα σε όλες τις χώρες όπου είναι παρούσα η προδοσία. Κι εδώ είναι ακόμη πιο αισθητή και ιπτάμενη πάνω μας, ως Ερινύες αόρατες. Ο διαβάτης συναισθάνεται την παρουσία της και πιάνει την τραγική όψη της ομορφιάς αυτού του τόπου. Πώς να πετάξεις σ’ αυτή την πέτρινη θάλασσα; Πώς να αγκυροβολήσω στον ουρανό; Χρόνος. Ο φόνος του πατέρα μου, του ηγέτη της πιο ένδοξης ελληνικής εκστρατείας, βύθισε στο πένθος τη χώρα μου, όπως κομμάτιασε την καρδιά μου. Ακόμη κι η χαρά τής επιστροφής μου από την εξορία δεν μπορεί να εκφραστεί, τόσο μεγάλος είν’ ο πόνος μου. Και σ’ αυτόν τον τόπο που γεννήθηκα, επιστρέφω για να δώσω τον θάνατο. Ο χρόνος είν’ ένας τόπος δίχως χώρο. Πυλάδης Δεν πρόκειται για φόνο, μα για εκτέλεση του σφετεριστή. Ορέστης Η υπερβολή της αποστολής μου δεν έχει αντάξιο, παρά μόνον τον πόνο μου. Πυλάδης Απόδωσε τιμές στους θεούς που είσαι ζωντανός ακόμη, για να εκπληρώσεις τούτο το χρέος. Ορέστης Στ’ αλήθεια είμαι ζωντανός, μα η εξορία είναι πιο πικρή κι από τον θάνατο. Κι από την επιστροφή στη χώρα μου, είν’ η ίδια η ζωή που είναι πικρή. Στην ξένη γη ένιωθα φυλακισμένος και στη γη μου συνειδητοποιώ πως ήμουν εγκλεισμένος έξω. Οι εχθροί μου με καταδίκασαν να εκτελέσω την τιμωρία του Απόλλωνα. Πυλάδης Για ποιο πράγμα κατηγορήθηκες; Ορέστης Είμαι ένοχος γιατί υπάρχω. Η γέννησή μου, δύναμη· η παιδική μου ηλικία, κίνδυνος κι η ζωή μου, καθήκον. Χρόνος Η ύπαρξή μου είναι μια απειλή θανάτου για κείνους. Τώρα, έχουν δίκιο… Σπάζοντας τα φτερά μου, νόμιζαν πως κερδίζουν τη νίκη. Μόνο που εγώ έμαθα να ζω ωσάν δεν έπρεπε ποτέ να πεθάνω, με έναν και μόνο σκοπό: να εκδικηθώ για τον πατέρα μου ως πυροφόρος της δικαιοσύνης. Πυλάδης, με στόμφο Η φωτιά του Ορέστη θα κάψει τα κουρέλια της Ηλέκτρας! Ορέστης Ω! Ηλέκτρα. Η μόνη χαρά που μου απομένει σ’ αυτή τη ζωή. Πόσο πρέπει να υποφέρει στα δεσμά της. Με έσωσε που με εμπιστεύτηκε στον μοναδικό που απέμεινε φίλο του πατέρα μου, τον παιδαγωγό μας. Μα εκείνη, εκείνη έμεινε… Και τόσα χρόνια τώρα λυγίζει κάτω από τον ζυγό της τυραννίας. Τα δεινά που κουβαλάει μέσα της, την κάνουν αντάξια του Άτλαντα Τιτάνα.
Πυλάδης Εσύ θα είσαι το ξίφος της κι εγώ η ασπίδα σου.
Ορέστης Ναι, φίλε μου! Με το φως επ’ ώμου θα πολεμήσουμε το κακό: θα εκδικηθούμε τον θάνατο της δόξας και θα ελευθερώσουμε τη δικαιοσύνη από τα δεσμά της. Χρόνος. Ωστόσο, πριν αναλάβουμε όποια δράση, πρέπει να πάω στον τάφο του πατέρα μου.
Πυλάδης Αυτό πάν’ απ’ όλα προηγείται!
Ορέστης Οφείλω ν’ απονείμω σπονδές στον πατρικό τάφο, όπως όρισε ο χρησμός της Πυθίας. Ως ένδειξη σεβασμού και ευγνωμοσύνης που μου χάρισε τη ζωή και αφού μου επιτράπηκε να γυρίσω από την εξορία σώος και αβλαβής, θα του αποθέσω επίσης μια τούφα από τα μαλλιά μου.
Πυλάδης Η ευγένεια της χειρονομίας σου θα φέρει με το μέρος μας τους θεούς για την υπόθεσή μας.
Ορέστης Τα λόγια σου είναι σοφά Πυλάδη κι έχεις δίκιο, δίχως αμφιβολία. Η χειρονομία μου, ωστόσο, είναι ενός ελεύθερου ανθρώπου που σέβεται τα έθιμα της χώρας του κι όχι εκείνη ενός σκλάβου που φοβάται τους θεούς. Διότι η υπόθεσή μας είναι δίκαιη κι αυτό οι θεοί το γνωρίζουν. Χρόνος. Ξέρουν επίσης πως η Ηλέκτρα είναι καταδικασμένη εις ζωήν μέσα στην αδικία. Σκεφτικός. Αναρωτιέμαι συχνά, πώς είναι τώρα εκείνη και προσπαθώ να τη φανταστώ. Μόνο που σύντομα οι σκέψεις μου σκοτεινιάζουν και πνίγονται μέσα στη θλίψη της ψυχής μου.
Πυλάδης Τα συναισθήματά σου σε τιμούν, Ορέστη.
Ορέστης Τα συναισθήματά μου κάνουν κουρέλι τη σκέψη μου, σαν συλλογιέμαι την Ηλέκτρα. Πώς να φανταστεί κανείς χειρότερο βασανιστήριο από κείνο που της υπέβαλε η μοίρα;
Σκοτάδι.
|