Οι παλιοί είχαν ζήσει πολλά με τις βρετανικές αρχές στην Κύπρο, όμως ποιος τους πίστευε; Ακόμα και Κύπριοι που είχαν πατεράδες στην αντίσταση, ξέχασαν τα δεινά τους. Όσον αφορά στους νέους, λίγοι είχαν γνώση για τα γεγονότα. Ευτυχώς για όλους τους δικούς μας, το βρετανικό σύστημα αποφάσισε να ενισχύσει τη μνήμη μας. Οι βρετανικές κινήσεις δεν τηρούν πια τα διπλωματικά προσχήματα διότι η κυπριακή αντίσταση έσπασε τα όρια τους. Είναι μάλιστα η πρώτη φορά μετά από την ανεξαρτησία που οι Βρετανοί διπλωμάτες και πολιτικοί εκφράζονται τόσο επιθετικά. Τώρα που δεν μπορούν να κρυφτούν πίσω από ένα φλεγματικό οχυρό, η αγανάκτησή τους είναι προφανής. Η Κυπριακή Δημοκρατία ενοχλεί επιτέλους τα βρετανικά συμφέροντα μετά από δεκαετίες στρατηγικής της σιωπής. Πρέπει όμως να αντιληφθούμε ότι αυτές οι κινήσεις αποτελούν μια έσχατη απόπειρα για να ανατρέψουν το καθοριστικό πλαίσιο της κυπριακής στρατηγικής. Τα πράγματα όμως, δεν είναι πια τόσο εύκολα. Όλοι συνειδητοποιούν στην Κύπρο ότι υπάρχει το εκλογικό πεδίο και θυμούνται την περίοδο του σχεδίου. Οι απεγνωσμένες κινήσεις είναι πάντα ενδεικτικές των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν. Το θέμα των προσφυγών στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι τόσο θετικό που οι προεκτάσεις του επηρεάζουν ακόμα και το βρετανικό σύστημα. Δεν μπορούν πια οι Βρετανοί πολίτες να αγοράζουν ανεμπόδιστα περιουσίες στα κατεχόμενα διότι το πλαίσιο είναι παράνομο. Και αυτή η απόφαση αποτελεί ένα οικονομικό έλλειμα για το κατοχικό καθεστώς. Την ανασφάλεια δεν την έχει πια ο πρόσφυγας αλλά ο παράνομος ιδιοκτήτης. Θέλουν δεν θέλουν, η δυναμική των προσφυγών έχει θέσει νέα δεδομένα στην περιοχή. Το παράνομο δεν είναι πια ο μόνος νόμος. Μπορεί να μην υπάρχει ακόμα κράτος δικαίου, όμως σιγά-σιγά και πάντα σταθερά το ευρωπαϊκό δίκαιο εισχωρεί στα κατεχόμενα και μετατρέπει θετικά τα πράγματα. Οι θέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι τόσο ισχυρές που οι βρετανικές αρχές αναγκάζονται ν’ αλλάξουν τακτική όσον αφορά στο Κυπριακό. Ξέρουμε όμως ότι δεν μπορούν να ανατρέψουν παρά μόνο τη φαινομενολογία. Ουσιαστικά το θέμα είναι αμετάβλητο. Είμαστε σε μια φάση ανάλογη με την περίοδο της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μπορεί το βρετανικό σύστημα να ήταν αντίθετο, δεν κατάφερε τίποτα όμως. Όλα προχώρησαν όπως τα είχε προβλέψει το όραμα του ποιητή. Οι Βρετανοί διπλωμάτες αναζητούν ένα χαμένο παρελθόν. Όμως η Κυπριακή Δημοκρατία δεν πέφτει πια σε αυτήν την παγίδα. Τα ζωτικά της συμφέροντα μπορεί να τα υλοποιήσει μόνο μέσω του ευρωπαϊκού μέλλοντος. Η ιστορία του Κυπριακού ανήκει τώρα στο μέλλον. Το βρετανικό παρελθόν χάνει όλο και πιο πολύ τη δύναμή του. Δεν άκουγαν τις κραυγές των θυμάτων μας, δεν άκουγαν τη σιωπή των αγνοουμένων, ούτε τις φωνές των προσφύγων. Τώρα πρέπει ν’ ακούσουν τις λέξεις του δικαίου: η Κύπρος πρέπει να ελευθερωθεί.