11874 - Ο ζεόλιθος και νέα μέθοδος ξήρανσης τροφίμων
Ν. Λυγερός
Η λυοφιλίωση ως μέθοδος ξήρανσης των τροφίμων, συνίσταται στην κατάψυξη του υπό ξήρανση υλικού και κατόπιν την εξάχνωση του σχηματισθέντος πάγου μέσα στο κατεψυγμένο υλικό, ώστε να παραχθεί το αφυδατωμένο προϊόν. Στα συνήθη συστήματα λυοφιλίωσης, η κλίση της τάσης των ατμών που είναι απαραίτητη για την εξάχνωση, επιτυγχάνεται με την διατήρηση ορισμένης ολικής πίεσης στον θάλαμο της ξήρανσης. Οι δημιουργούμενοι υδρατμοί απάγονται με ένα σύστημα συμπύκνωσης τους και ένα σύστημα θέρμανσης παρέχει την λανθάνουσα θερμότητα εξάχνωσης στο κατεψυγμένο υλικό. Αυτή η μέθοδος είναι πλέον κλασική στον τομέα. Όμως με τις ιδιότητες του ζεολίθου είναι τώρα δυνατόν να εκμεταλλευτούμε μια νέα μέθοδο που δεν είναι ακόμα ευρύτερα γνωστή, πρόκειται για τη ζεοδάτωση. Αυτή η μέθοδος βασίζεται στη χρήση του κενού με πρόσθεση ενέργειας για να επιταχύνουμε την αφυδάτωση του προϊόντος. Ο ζεόλιθος λειτουργεί ως παγίδα διάκρισης και επιτρέπει τη διατήρηση της ακεραιότητας του προϊόντος δίχως εκφυλισμό των οργανοληπτικών ιδιοτήτων, διότι σέβεται τη δομή του. Αυτή η μέθοδος επιπλέον προσφέρει τη δυνατότητα λειτουργίας με μία σταθερή εξάτμιση δίχως περιορισμό στο χρόνο. Η ζεοδάτωση γίνεται με ένα προϊόν που βρίσκεται σε μια θερμοκρασία μεταξύ των -20ºC έως 60ºC. Η ζεοδάτωση εξασφαλίζει μία καλύτερη ποιότητα αφού διατηρεί το σύνολο των αρωμάτων, των χρωμάτων, των βιταμινών και των αντιοξειδωτικών, διότι λειτουργεί στο φάσμα θερμοκρασιών 5-40ºC. Σε αντίφαση με τη λυοφιλίωση δεν γίνεται χρήση χλωριούχων αερίων για την ψύξη, αφού οι υδρατμοί παγιδεύονται από τον ζεόλιθο. Γι’ αυτό το λόγο χρησιμοποιείται ζεόλιθος με πόρους που έχουν διάμετρο 4 Angstrom που αντιστοιχεί στο μέγεθος του μορίου του νερού έτσι ώστε να λειτουργήσει ως μοριακό κόσκινο. Αυτός ο νέος τρόπος είναι ακόμα πιο γνήσιος και πιο φιλικός για το προϊόν και σίγουρα θα αναπτυχθεί όλο και περισσότερο, αφού οι άνθρωποι προσέχουν όλο και περισσότερο την ποιότητα της διαδικασίας, γιατί αναγνωρίζουν ότι σχετίζεται και με την ποιότητα του τελικού προϊόντος που προορίζεται για κατανάλωση. Έχουμε λοιπόν μια άλλη εφαρμογή του ζεολίθου, η οποία και πάλι είναι θετική προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον του.