Ο μικρός Αλέξανδρος μελετούσε την Ιλιάδα σιωπηλός. Κρατούσε σημειώσεις. Μόνο όταν ο Δάσκαλος σταμάτησε να περπατά, ο μαθητής τον ρώτησε.

– Γιατί βλέπω διαφορετικά τους ήρωες μας.
– Διότι τώρα τους βλέπεις, ενώ πρώτα τους κοίταζες.
– Δηλαδή αρχίζω να τους καταλαβαίνω.
– Αρχίζεις.
– Μόνο…
– Ποιος είναι ο αγαπημένος του ήρωας.
– Ο Αχιλλέας.
– Και Οδυσσέας;
– Είναι πολυμήχανος.
– Τι άλλο;
– Υπάρχει μεγάλη διαφορά.
– Σε ποιο επίπεδο;
– Στην επίθεση ο ένας είναι μετωπικός κι ο άλλος πλάγιος.
– Και προτιμάς το μέτωπο.
– Βέβαια αυτό είναι για μας.
– Κι αν η επίθεση αποτύχει;
– Γιατί να αποτύχει;
– Λόγω της άμυνας του αντιπάλου.
– Μπορεί να είναι τόσο ισχυρή;
– Αν ήσουν εσύ στην άμυνα, δεν θα ήταν.
– Θα ήταν Δάσκαλε.
– Τότε γιατί να μην το προβλέψουμε.
– Έχετε δίκιο.
– Η πλάγια επίθεση δίνει άλλες δυνατότητες.
– Πρέπει να είναι όμως γνωστή η δομή του αντιπάλου.
– Αν δεν είναι γνωστή, τι νόημα έχει η επίθεση.

Ο μικρός Αλέξανδρος δεν απάντησε. Είχε καταλάβει το νοητικό σχήμα του Αριστοτέλη.

– Δάσκαλε, πρέπει να μελετήσουμε περισσότερο τον Οδυσσέα.
– Τώρα πέρασες στο μετά.
– Η σκέψη πάνω στη στρατηγική.
– Για να γίνεις αρχηγός δεν αρκεί το μέτωπο.
– Αυτό κατάλαβα, Δάσκαλε.
– Οι δικοί σου δεν είναι αθάνατοι.
– Δεν είμαστε Πέρσες.
– Σεβόμαστε τη ζωή των δικών μας.
– Αλλιώς δεν θα ήμασταν Έλληνες.
– Πρέπει λοιπόν να σκεφτείς πριν.
– Διότι μετά είναι αργά.
– Ας εξετάσουμε ξανά με αυτό το βλέμμα κάθε κίνηση.
– Του Οδυσσέα.
– Πρόσεχε τις κινήσεις του όταν αφορά αρκετά άτομα.
– Κι όχι όταν είναι μόνος.
– Αλλιώς η τακτική θα κρύψει τη στρατηγική.
– Όπως το δέντρο, το δάσος.

Άρχισαν και πάλι τη μελέτη. Άλλο βλέμμα, άλλη σκέψη, άλλος κόσμος. Ο μαθητής ανακάλυπτε ένα διαφορετικό τρόπο προσέγγισης των προβλημάτων. Κι έπρεπε συνεχώς να έχει στο μυαλό του ότι δεν είναι μόνος. Δίχως τους δικούς του δεν θα μπορούσε να νικήσει καμία μάχη. Διότι μια μάχη δεν είναι μονομαχία.

– Πάντα σκέφτεται τους άλλους.
– Όχι μόνο τους άλλους αλλά και τους εχθρούς.
– Ναι πάντα.
– Δίχως γνώσεις δεν έχεις δύναμη.
– Η δύναμη μου θα είναι οι γνώσεις μου.
– Τίποτα άλλο.
– Μόνο η ουσία μπορεί να νικήσει την εξουσία.
– Δεν θα το ξεχάσω, Δάσκαλε.