4868 - Η Ανθρωπιά του Vincent

Ν. Λυγερός

Η Ανθρωπιά του Vincent είναι πρώτα απ’ όλα φυσική. Δεν είναι φτιαγμένη για την κοινωνία. Διότι η αμεσότητά του με τη φύση είναι απαράδεκτη για τα συμβατικά δεδομένα. Δεν προσεγγίζει τα λουλούδια ως απλά φυτά, αλλά ως ανθρώπινες μορφές με τη δική τους ψυχοσύνθεση. Τα αγγίζει με ταπεινοσύνη διότι γνωρίζει την ευαισθησία τους. Για τον ίδιο λόγο, τα πορτραίτα του είναι τόσο ανθρώπινα. Οι πίνακές του αναδεικνύουν τον κρυφό διάλογο που υπάρχει μεταξύ μοντέλου και ζωγράφου. Αυτή η σιωπηλή συνομιλία είναι ο σκοπός του έργου. Ο Vincent δεν είναι ζωγράφος με τη συμβατική έννοια, καθώς το εξηγεί κι ο ίδιος στην αλληλογραφία του με τον αδελφό του, τον άλλο του εαυτό. Δεν ζωγραφίζει μόνο για την ομορφιά αλλά και για την αλήθεια κι αυτό αποτελεί το παράδοξο της εικαστικής του γραφής. Παλεύει με την τεχνική των χρωμάτων για να καταλήξει στην τέχνη της ανθρωπιάς. Ζωγραφίζει αισθήματα και συναισθήματα, σιωπηλός κι ακίνητος μέσα στην ερημιά της κοινωνίας. Βαδίζει ώρες στα μονοπάτια της φύσης για να βρει το τοπίο που δεν πρέπει να ξεχάσει κι η απεικόνισή του είναι φόρος τιμής προς τη μνήμη και τον πόνο. Η ανθρωπότητα κι ο χρόνος είναι βασικά στοιχεία στο έργο του Vincent, αλλά εμφανίζονται μόνο μέσω της θρησκείας όπου η έννοια της κενότητας είναι ενσωματωμένη ως αξίωμα. Σκέφτεται συλλογικά διότι δεν έχει νόημα το άτομο από μόνο του. Ο Vincent υπάρχει μόνο μέσω της συνύπαρξης. Η υλοποίηση αυτού του σχήματος είναι η σχέση του με τον αδελφό του και το ίχνος της, η αλληλογραφία τους. Ως προικισμένος, ο Vincent χρησιμοποιεί τη γλώσσα για να εκφράσει τη σκέψη του και για να αποφύγει την παρανόηση της κοινωνίας. Κι αν επαναστατεί μέσω του έργου του, ο σκοπός του είναι δίκαιος κι ανθρώπινος διότι δεν μπορεί να είναι διαφορετικός. Όλη του η αγάπη μετατράπηκε με την πάροδο του χρόνου σε πάθος. Και το πάθος μεταμορφώθηκε σε πάθη από την αντίδραση της κοινωνίας. Οι χρωματικές έρευνες του Vincent έχουν ως στόχο την κατανόηση της φύσης των ανθρώπων. Χρειάζεται τον ήλιο της δικαιοσύνης για να φωτίσει όχι μόνο την έναστρη νύχτα, αλλά και τις προσδοκίες των φτωχών που παρέμειναν άνθρωποι μέσα στη μεγαλοσύνη της αθλιότητας. Έτσι, ο σκοπός του Νίκου Λυγερού είναι ν’ αναδείξει τη συμβολή του Vincent van Gogh στην εξέλιξη της ανθρωπότητας. Αυτή τη φορά, η μελέτη δεν αφορά μόνο τα λάδια, αλλά και τα παστέλ. Μ’ αυτόν τον τρόπο, ο θεατής μπορεί να εξετάσει θεμελιακές λεπτομέρειες του δασκάλου των χρωμάτων. Δομικά η χωροαντιληπτική του Vincent van Gogh βασίζεται στις σχέσεις μεταξύ των χρωμάτων. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που τα διαχωρίζει με μία μαύρη γραμμή, που επέτρεψε σε μερικούς ειδικούς να τον χαρακτηρίσουν ως σχεδιαστή παρά ως ζωγράφο. Όμως η ιδιομορφία του Ολλανδού δασκάλου, όταν ανακάλυψε τα χρώματα και τη μάζα τους στη Γαλλία, έκανε την υπέρβαση του σχεδιαστή και ξεπέρασε τα όρια της συμβατικής ζωγραφικής. Τον άγγιξαν πολλά κινήματα και μόδες, αλλά στην ουσία ο Vincent van Gogh ακολούθησε το δικό του μονοπάτι μέσα στο χώρο της τέχνης. Έτσι δημιούργησε με την ανθρωπιά ένα νέο κόσμο που δεν υπήρχε ούτε στην ουτοπία της ζωγραφικής. O Vincent van Gogh προκάλεσε μια αλλαγή φάσης που έχει επιπτώσεις ακόμα και τώρα. Τα νοητικά του σχήματα δεν ξεγυμνώνονται με αυτή τη νέα έκθεση του Νίκου Λυγερού, απλώς γίνονται πιο προσιτά και αντικειμενικά. Η ανάλυση της γραμμής και του πάχους έχει νόημα μόνο με το βάθος της σκέψης. Διότι για να κατανοήσεις ένα ζωγράφο τέτοιας εμβέλειας, πρέπει να επινοήσεις μία νέα προσέγιση, ένα μείγμα στρατηγικών που να εμπεριέχει και τέχνη και τεχνάσματα για ν’ αντιμετωπιστεί ένα μέτωπο λαμπερό μέσα στο σκοτάδι της λήθης.