22573 - Στρατηγικά σχήματα της Εκστρατείας της Καλλίπολης

Ν. Λυγερός

Ενώ η Εκστρατεία της Καλλίπολης που είχε ως στρατηγικό στόχο την Κωνσταντινούπολη, δεν αξιοποιήθηκε από την Ελλάδα, ενώ έβλεπε την εμφάνιση ενός μεγαλύτερου προβλήματος ήδη από το 1908 με την επανάσταση των Νεότουρκων, επειδή δεν κατάφερε να ξεπεράσει τις εσωτερικές διαμάχες, τα στρατηγικά της σχήματα είναι σημαντικά ακόμα και για το μέλλον. Η Γαλλία και η Αγγλία για να τροφοδοτήσουν τη σύμμαχό τους τη Ρωσία αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να πάρουν τον έλεγχο των Στενών, γιατί η Τουρκία είναι πια επίσημα εχθρός που έχει επιλέξει να στραφεί ενάντια στη Συμμαχία. Έτσι αποφασίζεται η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης δίχως τη συμμαχία της Ελλάδας, η οποία θα άλλαζε τα δεδομένα, αφού θα ήταν ήδη μια απελευθέρωση. Απλώς η Συμμαχία δεν βοηθήθηκε. Η Τουρκία είχε αποδεχτεί να συμμαχήσει με την Τριπλή Συμμαχία λόγω της υπόσχεσης της Γερμανίας να της δώσει εδάφη στον Καύκασο αλλά και βορειο-δυτικά της Περσίας. Με άλλα λόγια βλέπουμε ότι η υψηλή στρατηγική αγγίζει άμεσα περιοχές που δεν είχαν γεωστρατηγικά στοιχεία αλλά τοποστρατηγικά. Επίσης ενώ υπήρχε η Σύμβαση του Λονδίνου του το 1841 που απαγόρευε στα πολεμικά καράβια να περνούν από τα Στενά, η άδεια που έδωσε η Τουρκία στα γερμανικά πλοία, όχι μόνο τους επέτρεψε να ξεφύγουν από τη Συμμαχία, αλλά έδωσε το στίγμα της συνέχειας. Στη συνέχεια η Τουρκία βομβάρδισε το ρώσικο λιμάνι της Οδησσού κι ετοιμαζόταν να χτυπήσει ακόμα και τη βρετανική Αίγυπτο για να την κόψει τον δρόμο στο Σουέζ και να την αποκλείσει από τις αποικίες της στις Ινδίες. Οι διπλωματικές προσπάθειες των Άγγλων ήταν μάταιες και η απόβαση έγινε απαραίτητη για να επιτραπεί στα σκάφη της Συμμαχίας να αφοπλίσουν τις θαλάσσιες νάρκες.