15623 - Η υπερδομή των Δωδεκανήσων

Ν. Λυγερός

Συχνά τα Δωδεκάνησα αντιμετωπίζονται ανά μονάδα για να αναδειχθούν ως σημείο αδυναμίας. Έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι ακόμα και η πρόσφατή τους ιστορία αποδεικνύει το αντίθετο. Όταν απελευθερώθηκαν από τον τουρκικό ζυγό το 1912, κανένας δεν αναρωτήθηκε γιατί ήταν τόσο σημαντικά. Κι όμως αν τα εξετάσουμε σε σχέση με την Κρήτη, γίνεται αντιληπτό ότι αποτελούν μία τοπολογική σκόνη στην περιοχή που λειτουργεί ως κλειδί για το άνοιγμα προς τη Μεσόγειο. Δεν είναι τυχαίο που η Ιταλία κράτησε τα Δωδεκάνησα και μετά την Συνθήκη της Λωζάννης το 1923. Δεν είναι τυχαίο που Αγγλία μετά το κατοχικό ναζιστικό καθεστώς σκέφτηκε να δημιουργήσει στην περιοχή ένα ανεξάρτητο κράτος. Δεν είναι τυχαίο που η Συνθήκη Παρισίων του 1947 ασχολείται ειδικά με τα Δωδεκάνησα. Δεν είναι τυχαίο που τα Δωδεκάνησα υπάγονται εκκλησιαστικά στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης. Κι όμως οι περισσότεροι δεν προσέχουν αυτές τις καθοριστικές στρατηγικές ενδείξεις κι όταν τις κοιτάζουν τις ερμηνεύουν ως λεπτομέρειες της ιστορίας, ενώ συνδυάζονται με το βαθύ παρελθόν που πολεμούσε για αιώνες την οθωμανική αυτοκρατορία. Τα Δωδεκάνησα, θέλουμε δεν θέλουμε, αποτελούν μια ισχυρή υπερδομή και δίχως ολιστική προσέγγιση, εκφυλίζεται η έννοιά τους. Επιπλέον με το πλαίσιο της ελληνικής ΑΟΖ τα Δωδεκάνησα παίζουν ένα ρόλο ακόμα πιο σημαντικό, διότι έχουν πρόσβαση στη Λεκάνη Ηροδότου που είναι αναγνωρισμένη ως στρατηγικό απόθεμα. Βέβαια οι ντόπιοι βλέπουν περισσότερο και παντού το θέμα του τουρισμού δίχως να αξιοποιούν επί του πρακτέου το θέμα του πολιτισμού που ξεχειλίζει σε κάθε σημείο των Δωδεκανήσων. Όμως η υπερδομή υπάρχει και η ζωή τους είναι διαχρονική. Ας την εμβαθύνουμε λοιπόν.