13981 - Η επιλεκτικότητα του κλινοπτιλόλιθου

Ν. Λυγερός

Όταν μιλούμε γενικά για ζεόλιθο, δεν κατανοούμε ότι υπάρχουν πολλές ποικιλίες και δεν έχουνε όλες τις ίδιες ιδιότητες. Υπάρχουν ζεόλιθοι που είναι όξινοι, άλλοι ουδέτεροι κι άλλοι αλκαλικοί. Γι’ αυτό τον λόγο, και ειδικά τώρα που θέλουμε να αναδείξουμε τις ιδιότητες που έχει ο ελληνικός φυσικός ζεόλιθος, πρέπει να εξετάζουμε ειδικά τις ιδιότητές του για να έχουμε μια γνήσια γνώση για τη χρήση του αλλά και για άλλες εφαρμογές. Μία από τις πιο σημαντικές διαφορές είναι η διαφορά μεταξύ των συνθετικών και των φυσικών ζεόλιθων. Αλλιώς υπάρχει περίπτωση από μη ειδικούς να προτείνουν εφαρμογές για τον έναν που να μην έχουν νόημα για τον άλλον. Αυτό, λοιπόν, που έχει σημασία είναι η επιστημονική ουσία που αφορά τον κλινοπτιλόλιθο. Ένα από τα βασικά και θεμελιακά στοιχεία του είναι η επιλεκτικότητά του όσον αφορά στα βαρέα μέταλλα αλλά και την Aμμωνία. Οι μελέτες έχουν γίνει για τις πιο κρίσιμες περιπτώσεις στο πλαίσιο της απολύμανσης του Τσέρνομπιλ. Έτσι δεν έχουμε μόνο θεωρητικά και εργαστηριακά αποτελέσματα αλλά και πρακτικά, αφού ξέρουμε ότι χρησιμοποιήθηκαν πάνω από 500,000 τόνοι κλινοπτιλόλιθου. Κατά συνέπεια, ξέρουμε με ακρίβεια και τις επιδόσεις του. Έτσι στο βιβλίο των Michel Guisnet και Jean-Pierre Gilson “Zeolites for Cleaner Technologies” βρίσκουμε τον εξής κατάλογο επιλεκτικότητας:
Κλινοπτιλόλιθος: Cs>Pb>NH4>Na>Sr>Cd,Cu,Zn
που σημαίνει πρακτικά ότι ο κλινοπτιλόλιθος απορροφά πρώτα το Καίσιο, μετά το Μόλυβδο, ύστερα την Αμμωνία, το Νάτριο, το Στρόντιο ενώ το Κάδμιο, το Χαλκό και τον Ψευδάργυρο τους απορροφά στο ίδιο επίπεδο. Στον ίδιο πίνακα για άλλους τρεις ζεόλιθους έχουμε τα εξής στοιχεία:
Chabazite (CHA): Cs>NH4>Pb>Na>Cd>Sr>Cu>Zn
Mordenite (MOR): Pb>Cs>NH4>Na>Cd
Philliptite (PHI): Cs> Pb>NΗ4>Na>Sr>Cd>Zn

Με αυτά τα χαρακτηριστικά βλέπουμε και τις αναλογίες και τις διαφορές μεταξύ ζεόλιθων. Και καταλαβαίνουμε για ποιο λόγο ο κλινοπτιλόλιθος είναι από τους πιο αποτελεσματικούς για τον καθαρισμό της ζωής και γι’ αυτό αυτή η ιδιότητα έχει τόσες εφαρμογές στον τομέα της γεωργίας, της κτηνοτροφίας αλλά και της ανθρώπινης χρήσης.

Michel Guisnet – Jean-Pierre Gilson: “Zeolites for Cleaner Technologies”.